OTOMASYONLU VERGİ DAİRELERİ İŞLEM YÖNERGESİ_2012_1.Bölüm

OTOMASYONLU VERGİ DAİRELERİ İŞLEM YÖNERGESİ

Vergi Dairesi Müdürlüğü Örgüt Şeması

ANA HİZMET BİRİMLERİ

VERGİLENDİRME BÖLÜMÜ

SİCİL-YOKLAMA SERVİSİ

TANIMLAR VE GENEL HÜKÜMLER

Vergi Sicili

Madde 1- Vergi sicili; sürekli yükümlülüğü gerektiren vergilerden dolayı yükümlü ya da sorumlu durumunda bulunan gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülüğe giriş, değişiklik ve çıkışlarının izlenmesini sağlayan kayıtlardır.

Sürekli Yükümlülükler

Madde 2- Sürekli yükümlülükler; vergiyi doğuran olayın tekrarlanması veya sürdürülmesi dolayısıyla, birden fazla dönemde devam eden yükümlülüklerdir.

Süreklilik niteliği tarhiyat usulüne bağlı değildir. Vergiden muaf olunması süreklilik niteliğini değiştirmez.

Kanunda öngörülen dönemlerde sürekli olarak harç ödemekle yükümlü olan mükellefler de sürekli yükümlü sayılır.

Süreksiz Yükümlülükler

Madde 3- Süreksiz yükümlülükler; tek olay dolayısıyla doğan yükümlülüklerdir. Aynı mükellefin aynı vergiden, başka bir olay dolayısıyla tekrar yükümlü olması süreksizlik niteliğini değiştirmez. 

Vergi ve Gelir Türleri ile Kodları

Madde 4- Vergi türü kodu; sürekli ve süreksiz yükümlülüklerde vergi ve gelir türleri itibariyle "0001" ile "9999" rakamları arasında verilen sayısal değerlerdir.

Vergi türleri yapılacak işlemler ve içerikleri itibariyle beş gruba ayrılmıştır.

1) 00 ile başlayan kodlar, sürekli yükümlülükten dolayı mükellefiyet tesis edilmesi gerekli ana vergi türleridir.(0001 Yıllık Gelir Vergisi)

2) 10 ile başlayan kodlar, ana vergi türlerine bağlı olarak işlem yapılacak bağımlı vergiler olup mükellefiyet tesisi işlemi yapılmaz. .(1047 Damga Vergisi)

3) 30 ile başlayan kodlar, cezalara ilişkin vergi türleri olup mükellefiyet tesisi işlemi yapılmaz. 

(3073 Usulsüzlük Cezası) 

4) 40 ile başlayan kodlar, ana vergi türlerine bağlı olarak işlem yapılan ve mükellefiyet tesis edilmeyen vergi türleridir. .(4006 Faiz Vergisi)

5) 90 ile başlayan kodlar, süreksiz yükümlülüklere ilişkin vergi türleri olup mükellefiyet tesisi işlemi yapılmaz. Ancak aynı vergi dairesinde mükellefin sürekli yükümlülüğü gerektiren vergilerden dolayı vergi kimlik numarasının olması halinde bu vergi türleri ile ilgili işlemler mükellefin vergi kimlik numarası ile takip edilir. (9013 Gümrük Vergisi)

Vergi Kimlik Numarası ve Özel İşlem Numarası

Madde 5- Vergi kimlik numarası; sürekli yükümlülüğe tabi her gerçek kişi, tüzel kişi ve adi ortaklıklar ile sürekli yükümlülüğe tabi olmamakla birlikte ekonomik faaliyetlerinde kullanmak zorunda olan gerçek ve tüzel kişilere, nüfus ve kimlik bilgilerine dayanılarak merkezi mükellef sicil kütüğünden verilen numaradır. 

Özel işlem numarası; tek olay dolayısıyla doğan yükümlülüklerde, süreksiz vergilerin tahsilat işlemlerinin yapılması ve bunların izlenmesi amacıyla süreksiz vergi türü esas alınarak verilen numaradır.

Bildirimde Bulunma Zorunluluğu 

Madde 6- Bir iş veya teşebbüs ile servet veya servet unsurları dolayısıyla mükellefiyeti olan yükümlüler, yükümlülüğe giriş, değişiklik ve çıkışları nedeniyle bildirimde bulunmak zorundadırlar.

Bu gruba; Gelir Vergisi (ticari ve mesleki kazançlar ile gerçek usulde vergilendirilen zirai kazançlar), Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi, Noter Harçları, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ve Akaryakıt Tüketim Vergisi mükellefleri girer.

Gelirleri; Ücret, Gayrimenkul Sermaye İradı, Menkul Sermaye İradı, Diğer Kazanç ve İratlar veya bunların bir kaçından ibaret olanlar yükümlülüğe giriş, değişiklik ve çıkışları bildirmek zorunda değildirler.

Defter tutmaya mecbur olmayan mükelleflerden, okuma yazması olmayanlar bildirmeleri sözle yapabilirler. Sözle yapılan bildirmeler tutanakla tespit edilir ve işe başlama/bırakma bildirimi ilgili memur tarafından düzenlenir.

İşe Başlamada Aranacak Belgeler

Madde 7- Bildirimler "İŞE BAŞLAMA/BIRAKMA BİLDİRİMİ" ile yapılır. 

Bildirim;

a)Gerçek kişilerde mükellef ,

b)Tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayanlarda bunları temsile yetkili kişiler, tarafından imzalanır.

c)İşe başlama/bırakma bildiriminin serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler aracılığıyla düzenlenmesi halinde, bildirim bu kişiler tarafından da ayrıca kaşe/mühür basılmak suretiyle imzalanır.

İşe başlama bildirimi ekinde;

1-Noter onaylı imza sirküleri (basit usulde vergilendirilenler hariç),

2-Onaylı nüfus cüzdanı sureti (mükellefin vergi dairesine bizzat başvurması halinde nüfus cüzdanının fotokopisi müdür yardımcısı, şef veya görevlendirilecek bir memur tarafından aslı ile karşılaştırılarak "Aslının Aynıdır" şeklinde tasdik edilir),

3-İkametgah ilmühaberi, 

4-Basit usulde vergilendirme talebeden yükümlülerden;

İşyerinin kendisine ait olması halinde emlak vergisine esas olan vergi değerini gösterir belediyeden alınacak onaylı bir belge, 

İşyerinin kiralanmış olması halinde ise kira kontratının bir örneği, 

5-Ticari plakalı nakil vasıtaları sahiplerinden bu taşıtlara ilişkin fatura veya noter senedinin tasdikli bir örneği (fatura veya noter senedi örneğinin aslı ile birlikte ibraz edilmesi halinde müdür yardımcısı veya şef tarafından tasdik edilir),

6-Tüzel kişilerden şirketin ana sözleşmesinin noter onaylı bir örneği ile Ticaret Siciline müracaatına ait belgenin bir örneği,

7-Tüzel kişilerden, şirketi temsile yetkili kişilerin onaylı nüfus cüzdanı sureti, ikametgah ilmühaberi, noter onaylı imza sirküleri,

8-Kooperatiflerden varsa üst birliğe kayıtlı olduklarına dair yazı istenir.

Farklı vergi daireleri yetki alanı içinde ilave işyeri açılması veya adres değişikliği nedeniyle yeni mükellefiyet tesisinde yukarıda sayılan belgeler istenir. 

Ayrıca, tüzel kişilerden bu hususlarla ilgili yönetim kurulu kararının noter tasdikli bir örneği alınır. Bu değişikliklerle ilgili Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi aranmaz. 

Gelirleri; Ücret, Gayrimenkul Sermaye İradı, Menkul Sermaye İradı ile Diğer Kazanç ve İratlardan veya bunların bir kaçından ibaret olanların mükellefiyete giriş işlemleri verdikleri ilk beyannameler üzerine yapılır.

Diğer ücret kapsamına giren hizmet erbabının mükellefiyet tesisi işverenden alacakları iş bildirimi üzerine yapılır ve kendilerine vergi karnesi verilir. İş bildiriminde işverenin adı soyadı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, adresi ve imzasının bulunmasına dikkat edilir

SİCİL İŞLEMLERİ

İşe Başlama Bildirimi Üzerine Yapılacak Kontrol ve Sicil İşlemleri

Madde 8- Yükümlülerce elden getirilen ya da posta ile gönderilen işe başlama/bırakma bildirimi üzerine müdür yardımcısı veya servis şefi tarafından;

Bildirim elden getirilmiş ise, varsa eksiklikleri tamamlattırılır ve yükümlüye imzalattırılır. Vergi dairesi tarha yetkili değilse durum mükellefe açıklanır ve bildirim geri verilir. 

Bildirim posta ile gönderilmiş ise, varsa noksan bilgiler ve diğer hususlar not edilir. Yapılan kontrol sonucuna göre bildirim havale edilir. 

Mükellefin işe başlamayı dilekçe ile bildirmesi halinde işe başlama/ bırakma bildirimi mükellefe posta ile gönderilmek veya yoklama memuru vasıtasıyla ya da bizzat vergi dairesine çağrılmak suretiyle doldurulması sağlanır.

Bildirim üzerine aşağıdaki işlemler yapılır:

1-Posta ile gönderilen ve vergi dairesi tarh yetkisine girmeyen bildirimler, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine bir yazı ekinde gönderilir ve durum mükellefe bildirilir.

2-Eksik belge ve bilgilerin tamamlattırılması amacıyla mükellefe bir yazı yazılır.

3-Bildirimde belirtilen hususlar birden fazla vergi türüne ilişkin yükümlülüğün aynı vergi dairesi siciline geçirilmesini gerektiriyorsa, bunların vergi türü kodları bildirime yazılır. Ancak bildirimdeki hususlar başka vergi dairesi siciline geçirilecek yükümlülükleri de kapsıyorsa her vergi türü kodu karşısına yetkili vergi dairesi ve bulunduğu yer belirtilir. Ayrıca bu durum yetkili vergi dairesine bir yazı ile bildirilir.

4-Bildirim incelenip eksiklikler tamamlandıktan sonra ilgili memur tarafından bireysel yoklama istemi ortak formu düzenlenerek, işe başlama bildirimi ile birlikte servis şefine teslim edilir.

Servis şefi tarafından, gerekli kontrol yapıldıktan sonra ortak formun bireysel yoklama istemi yazılı yaprağına ilgili yoklama memurun imzası alınmak suretiyle yoklama fişi teslim edilir. Servis şefi tarafından, yoklama istemi yazılı yaprak ile işe başlama bildirimi birleştirilerek yoklama sonucunu alıncaya kadar memurlar itibariyle açılacak klasörde saklanır.

İşe başlama/bırakma bildirimi, serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış veya yeminli mali müşavir tarafından tasdik edilmiş ise yoklama sonucu beklenmeksizin vergi kimlik numarası alınmak üzere ilgili memura verilir.

5-Yoklama memurlarınca düzenlenen yoklama fişlerini, tahsildar /icra/yoklama memurları günlük çalışma raporları ekinde teslim alan servis şefi, işe başlama bildirimi ile birleştirerek gerekli kontrolleri yapar.

Mükellefiyet tesisini gerektirmeyen durumlarda; bildirim, yoklama fişi ile birlikte saklıya (hıfza) alınmak üzere müdür yardımcısı ve müdürün görüşüne sunulur. Saklıya alınan bu belgeler servis şefi tarafından bir klasörde saklanır.

Mükellefiyet tesisini gerektiren durumlarda; servis şefi, yoklama fişini ve bildirimi, merkezi mükellef sicil kütüğünden vergi kimlik numarası almak üzere ilgili memura verir. 

İlgili memur tarafından mükellefin daha önce vergi kimlik numarası alıp almadığı merkezi mükellef sicil kütüğünden araştırılır. Yapılan araştırma sonucunda; 

Mükellefin potansiyel olarak vergi kimlik numarası aldığı veya başka bir vergi dairesi kayıtlarında terk olarak mükellefiyetinin olduğu tespit edildiğinde mükellefe ait vergi kimlik numarası ile mükellefiyet tesisi işlemi yapılmak üzere, 

Mükellefin işlem yapılan vergi dairesi kayıtlarında terk olarak mükellefiyetinin tespit edilmesi üzerine, mükellefiyeti tekrar faal duruma geçirmek üzere, 

Mükellefin vergi kimlik numarasının olmadığının tespit edilmesi üzerine vergi kimlik numarası almak ve ilk mükellefiyet tesisi işlemini yapmak üzere mükellefiyet durumuna göre;

"GERÇEK KİŞİLER İÇİN SİCİL FORMU",

"ADİ ORTAKLIKLAR İÇİN SİCİL FORMU",

"TÜZEL KİŞİLER İÇİN SİCİL FORMU"

düzenlenerek, bilgisayara bilgi girişleri yapılır. İlk mükellefiyet tesislerinde alınan vergi kimlik numarası form üzerine yazılır. 

6-Vergi kimlik numarasını gösteren bir yazı mükellefe verilir veya adresine posta ile gönderilir.

7-Basit usulde mükellefiyet tesisi işleminde; mükelleflerin işyerinin emsal kira bedeli veya yıllık kira bedeli toplamının basit usulde mükellefiyet şartına uygun olup olmadığına bakılır. Basit usulde vergilendirme şartlarını taşımıyorsa gerçek usulde vergilendirilir. 

8-Vergi kimlik numarası alınacak mükellefin reşit olmaması veya kısıtlı olması durumunda, bildirim çocuk veya kısıtlı adına düzenlenerek veli veya vasi tarafından imzalanır. Vergi kimlik numarası çocuk veya kısıtlı adına alınır.

9-Adi Ortaklıklarda, ortakların her birinin vergi kimlik numarasının olması gerektiğinden, vergi kimlik numarası bulunmayan ortaklar için gelir vergisi yönünden mükellefiyet tesis edilerek vergi kimlik numarası alınır. Potansiyel mükellef olarak vergi kimlik numarası alanlara ayrıca gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet tesis ettirilmesi gerekir. Ortaklık numaraları tamamlanan adi ortaklık için gelir stopaj, katma değer vergisi ve diğer vergi türleri için mükellefiyet tesisi yapılarak ortaklık adına vergi kimlik numarası alınır.

10-Kollektif şirketler ile adi komandit şirketlerde, şirket adına gelir stopaj, katma değer vergisi ve diğer vergi türleri yönünden "Tüzel Kişiler İçin Sicil Formu" doldurulur. Bu şirketlerin gelir vergisine tabi ortakları için ise ayrı ayrı "Gerçek Kişiler İçin Sicil Formu" doldurularak vergi kimlik numarası alınır.

11-Kooperatiflerin kanunlardaki şartları taşımaları ve varsa üst birliğe kayıtlı olduklarını belgelendirmeleri halinde, kurumlar vergisi yükümlülükleri tesis edilmez.

12-Bildirimde, başka vergi dairesi yetki alanı içinde şube açıldığının bildirilmesi halinde, şubenin açıldığı yer vergi dairesince yükümlülük tesis edilmesi için, merkezi mükellef sicil kütüğünden alınan vergi kimlik numarası bildirime yazılarak bildirimin bir örneği bir yazı ekinde şubenin bulunduğu yer vergi dairesine faks aracılığıyla gönderilir.

Bildirimin örneğini alan vergi dairesince kendi yetki alanına giren yükümlülüğün merkez kayıtlarına aktarılması için ilgili sicil formları doldurulur.

13-Adi ortaklıklarda ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların bu ortaklıklardaki ortaklığı ve hisse oranı, bir yazı ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairelerine bildirilir. Aynı vergi dairesinde ise durum bir servis notu ile ilgili servise bildirilir.

14-Sermaye şirketlerine vergi kimlik numarası verilmesi sırasında; ortakların (ortak sayısının beşten fazla olması halinde, hisse nispeti en yüksek beş ortağın), yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin (limited şirketlerde müdürlerin), yönetim kurulu kararına göre ticaret siciline bildirilen şirketi temsile yetkili kişilerin, dar mükelleflerde ise şirketin daimi temsilcisinin vergi kimlik numarası olup olmadığı, merkezi mükellef sicil kütüğünden araştırılır. Vergi kimlik numarası olmayanlara, ilgili sicil formları doldurularak vergi kimlik numarası alınır. 

Beyanname Verilmesi Suretiyle İlk Defa Mükellefiyet Tesislerindeki Kontrol ve Sicil İşlemleri

Madde 9- Beyanname verilmesi suretiyle ilk defa mükellefiyet tesis edilmesi halinde; 

1- İşe başlamayı ayrıca bildirmek zorunda olmayanların verdikleri ilk beyannameler üzerine bu mükelleflerden sadece onaylı nüfus cüzdanı örneği istenir. Ayrıca 7 nci maddede sayılan diğer belgeler aranmaz.

2- Posta ile gönderilen ve Yazışma ve Arşiv Servisinden "BELGE DAĞITIM VE İZLEME BORDROSU" ekinde gelen vergi kimlik numarası bulunmayan beyannameler servis şefi tarafından imza karşılığı alınır. Sicil kayıtları araştırılarak daha önce söz konusu vergiden veya başka bir vergiden işlem yapılan vergi dairesinde sicil kaydı olup olmadığına bakılır. Sicil kaydı varsa vergi kimlik numarası beyannameye yazılır. 

Sicil kaydı yoksa beyannamenin üzerinde bulunan adresin işlem yapılan vergi dairesi yetki sınırları içinde olup olmadığı araştırılır.

Beyannamede bulunan adres vergi dairesi yetki sınırları içinde ise 8 inci maddeye göre merkezi mükellef sicil kütüğünden vergi kimlik numarası alınır ve beyanname, belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde beyanname kabul masasından sorumlu servis şefine teslim edilir.

Söz konusu beyannamede bulunan adres vergi dairesi yetki sınırları dışında ise beyanname ve ekleri bir yazı ekinde bekletilmeksizin yetkili vergi dairesine gönderilir ve durum mükellefe bir yazı ile bildirilir. 

3- Elden verilen ve vergi kimlik numarası bulunmayan beyannameler için bu maddenin 2 numaralı bendinde belirtilen işlemler yapılır ve beyanname mükellefe verilerek ilgili servise gönderilir.

Diğer Belge ve Bilgilere Göre Yapılacak Sicil İşlemleri

Madde 10- Mükellef ya da sorumlu durumunda bulunan kişilerin bağlı bulundukları vergi dairesi dışında, başka vergi dairesine yaptıkları bildirimler ya da başka vergi dairesinin tespit ettiği hususlara ilişkin tutanak veya yazılar, ihbar dilekçeleri, inceleme raporları, tutanaklar ile vergi dairesince düzenlenen yoklama tutanağı veya toplu yoklama cetvellerinin alınması üzerine 8 inci maddede belirtilen işlemler yapılır.

Sicil işlemleri tamamlanan yoklama fişi, ihbar dilekçesi, inceleme raporu ve vergilendirmeye ilişkin diğer belgeler, gereği yapılmak üzere değerlendirme masasından sorumlu servis şefine belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde verilir. Toplu yoklama cetvelleri dosyalanarak servis şefi tarafından muhafaza edilir.

Yükümlülüğe giriş, değişiklik ve çıkış olaylarından ilk haberdar olan servis, durumu mutlaka Sicil-Yoklama Servisine servis notu ile bildirir.

Potansiyel Mükelleflerle İlgili Yapılacak İşlemler

Madde 11- Vergi Usul Kanunu veya 4358 sayılı Vergi Kimlik Numarası Kullanımının Yaygınlaştırılması Hakkında Kanuna göre ekonomik faaliyetlerde kullanmak için vergi kimlik numarası almak üzere adreslerini içeren dilekçe ile başvuran gerçek kişilerin nüfus cüzdanlarını, tüzel kişilerin ise kimlik bilgilerini ibraz etmeleri halinde vergi dairelerince yetki alanına girip girmediğine bakılmaksızın aşağıda belirtilen esaslara göre vergi kimlik numarası verilir. 

İlgili memur tarafından, mükellefin kimlik bilgilerindeki değişiklikler de dikkate alınarak merkezi mükellef sicil kütüğünden, vergi kimlik numarası olup olmadığı araştırılır.

Yapılan araştırma sonucunda, vergi kimlik numarası tespit edilmesi halinde, bu numaranın mükellefe ait olup olmadığı kontrol edilir. Bulunan vergi kimlik numarası mükellefe ait ise bu numara, dilekçe ve nüfus cüzdanı örneği üzerine yazılır.

Mükellefin daha önceden vergi kimlik numarası almadığının tespit edilmesi halinde, vergi kimlik numarası almak üzere ilgili sicil formaları düzenlenerek, bilgi girişi yapılır. Alınan vergi kimlik numarası form üzerine yazılır. 

Potansiyel vergi kimlik numarası verilen mükellefler için bilgisayardan iki nüsha yazı alınır. Yazının bir örneği mükellefe verilir. Diğer örneği mükelleflerin kimlik bilgilerine ilişkin belgeleriyle birlikte tarih sırasına göre serviste açılan klasörde saklanır. 

Potansiyel mükelleflerin nüfus/kimlik bilgilerinde daha sonra meydana gelen değişikliklerin veya kimlik bilgilerinin hatalı girildiğinin tespit edilmesi halinde merkezi mükellef sicil kütüğüne aktarma işlemi, vergi kimlik numarasının verildiği vergi dairesi ayrımı yapılmaksızın mükellefin müracaat ettiği vergi dairesince 12 nci maddenin 1 inci bendine göre yapılır.

Değişiklik Bildiriminde Aranılacak Hususlar ve Yapılacak İşlemler

Madde 12- Vergi kimlik numarası sürekli olarak kullanılacağından, mükellefe ilişkin bilgilerdeki değişiklikler hiçbir şekilde vergi kimlik numarasını etkilemeyecektir. Ancak bu bilgilerde meydana gelen bütün değişikliklerin mutlaka merkez kayıtlarına aktarılması gerekir.

Değişiklik bildirimlerinde;

Hangi iş konusunun nereye nakledildiği (açık adresi), 

Değişiklik tarihi, 

İş nev'i değişikliği, 

İşyeri sayısındaki değişiklikler, 

Değişikliğin başka vergi dairesini ilgilendirip ilgilendirmediği, 

İşyeri adresindeki değişikliğin aynı vergi dairesi yetki alanına veya başka vergi dairesi yetki alanına girip girmediği, hususları aranır.

Mükellefin nüfus bilgilerinde (tüzel kişilerde kimlik bilgilerinde) meydana gelen değişikliklerin bir belgeye dayandırılması esastır.

1- Mükellefin Nüfus Bilgilerinde (tüzel kişilerde kimlik bilgilerinde, adi ortaklıklarda ortaklık bilgilerinde) Meydana Gelen Değişiklikler Üzerine Yapılacak İşlemler

Mükellefin Soyadı (Unvanı), Adı, Baba adı, Doğum Yeri (Kuruluş Yeri), Doğum Tarihi (Kuruluş Tarihi) ile diğer nüfus (kimlik, ortaklık) bilgilerinde meydana gelen değişikliklere ilişkin bildirimlerin ve değişikliğe dayanak teşkil eden belgenin alınması üzerine mükellefiyet durumuna göre;

"GERÇEK KİŞİLER İÇİN NÜFUS BİLGİLERİ DEĞİŞİKLİK FORMU"

"ADİ ORTAKLIKLAR İÇİN ORTAKLIK BİLGİLERİ DEĞİŞİKLİK FORMU"

"TÜZEL KİŞİLER İÇİN KİMLİK BİLGİLERİ DEĞİŞİKLİK FORMU" 

doldurularak ilgili memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalanıp bilgi girişi yapılır. 

2- Mükellefin Adres Bilgilerinde Meydana Gelen Değişiklikler Üzerine Yapılacak İşlemler

Adres değişikliklerine ilişkin bildirimin alınması üzerine;

Yeni adres, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinin yetki alanı içinde ise ilgili sicil formları doldurularak, bilgi girişi yapılır. 

Yeni adres, başka bir vergi dairesinin yetki alanına giriyorsa, bu durum vergilendirme yönünden adres değişikliği sayılır. Sicil işlemleri yönünden eski vergi dairesince sicil kayıtlarından nakil nedeniyle terk işlemi yapılır. Gittiği yer vergi dairesince ise mükellefiyet tesisi işlemleri yapılır. 

a) Mükellefin adres değişikliğine ilişkin bildirimini eski vergi dairesine vermesi halinde; mükellefin bildirim tarihine kadar bastırmış olduğu belgelere ilişkin olarak anlaşmalı matbaalar veya noterlerden gelen bilgi formlarına göre, bastırılan belgelerin türü, miktarı, seri ve sıra numarası, basım tarihi, belgeyi basan matbaanın adı (unvanı), vergi kimlik numarası veya belgeyi tasdik eden noterin adı, soyadı ve vergi kimlik numarasını ihtiva eden bir yazı düzenlenerek ilgili vergi dairesine faks aracılığıyla gönderilir.

Bildirim yapıldıktan sonra matbaalardan veya noterlerden yeni bilgi formlarının alınması halinde yukarıda belirtilen bilgileri içeren ek bir yazı ile ilgili vergi dairesine derhal bilgi verilir. Mükellefin daha önce başka vergi dairesinden nakil gelmesi halinde nakile ilişkin tutanak veya yazının bir örneği de ilgili vergi dairesine gönderilir.

Yazıyı alan yeni vergi dairesince, yoklama işlemleri yapılarak yoklama sonucu eski vergi dairesine bildirilir.

Yeni vergi dairesince yapılan yoklama sonucuna göre, eski vergi dairesince mükellefiyetin nakil nedeniyle terk işlemi ve adres değişikliği için ilgili sicil formları doldurulur ve bilgi girişi yapılır.

Adres değişikliği halinde vergi levhası eski vergi dairesince geri alınmaz. Değişen bilgilerin üzeri okunacak şekilde çizilmek ve yenisi yazılmak suretiyle yeni levha, onaylatma dönemine kadar kullanılmaya devam edilir.

b) Mükellefin, adres değişikliğine ilişkin bildirimini yeni vergi dairesine vermesi halinde; yeni vergi dairesince gerçek kişilerden onaylı nüfus cüzdanı örneği, tüzel kişilerden adres değişikliğine ilişkin karar örneği ile Ticaret Siciline müracaatına ilişkin belge istenir ve yoklama işlemi yapılır. Yoklama fişinin bir örneği mükellefin eski vergi dairesindeki kaydının silinmesini sağlamak amacıyla bir yazı ekinde faks aracılığıyla gönderilir ve mükellefin belge basımına ilişkin bilgileri istenir. 

İstenilen bilgilerin gönderilmesi ve terk işleminin yapıldığının bildirilmesi üzerine yeni vergi dairesince ilgili sicil formları doldurularak mükellefiyet tesisi için bilgi girişi yapılır.

3- Sadece "Mükellefiyet Bilgileri" Bölümünde Meydana Gelen Değişiklikler Üzerine Yapılacak İşlemler

Mükellefiyet bilgilerine ilişkin değişiklik bildiriminin alınması üzerine, ilgili sicil formları doldurularak bilgi girişi yapılır. 

4- "Diğer Bilgiler" Bölümünde Meydana Gelen Değişiklikler Üzerine Yapılacak İşlemler

Mükellefin faaliyet alanlarında (meslek kodu), vergi sorumlusu, hukuki durum gibi bilgilerinde meydana gelen değişikliklere ilişkin bildirimin alınması üzerine ilgili sicil formları doldurularak bilgi girişi yapılır. 

Sicilde Kayıtlı Mükelleflerin Aynı Vergi Dairesinde Yeni Yükümlülüklerinin Sicile Geçirilmesi

Madde 13- Sürekli yükümlülüğü gerektiren herhangi bir vergi türüne ilişkin yükümlülüğü dolayısıyla vergi siciline geçirilmiş ve kendisine vergi kimlik numarası verilmiş bulunanlar, yeni yükümlülüklerine ilişkin bildirimlerinde vergi kimlik numarasını belirtmemişlerse vergi kimlik numarası, merkezi mükellef sicil kütüğünden araştırılır.

Sicilde kayıtlı mükelleflerin yeni yükümlülüklerinin tesisi için ilgili sicil formları doldurulur. İlgili memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalandıktan sonra, bilgi girişi yapılır. 

Mükellefin vergi kimlik numarası ile yeni tesis edilen mükellefiyetin vergi türü kodu bildirime işaretlenir ve ilgili memurca paraf edilir. Bildirim ve diğer formlar gereğinin yapılması için değerlendirme masasından sorumlu servis şefine belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde verilir.

İşi Bırakma Bildirimlerinde Aranılacak Hususlar ve Yapılacak İşlemler

Madde 14- İşi bırakmalar, işe başlama/bırakma bildirimi ile veya dilekçe ile yapılır.

İşi bırakan mükelleflerden kullanılan belgelerin en son ciltleri ile kullanılmamış olarak ellerinde kalan belgelerin ciltleri ve vergi levhası ile ödeme kaydedici cihazlara ait levha istenir.

Ayrıca, bilgisayardan şubelerin kayıtlı olduğu vergi dairelerinin listesi alınarak gerekli yoklama işlemi yapılır. 

Bildirim/dilekçe ve ekleri ile yoklama fişi ve bilgisayardan alınan liste derhal bir servis notu ekinde Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisi şefine verilir.

Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisinden mükellefin sicil kaydının silinmesine engel olmadığının bildirilmesi üzerine ilgili sicil formları doldurularak terk işleminin bilgi girişi yapılır.

Bilgi giriş formu ve diğer belgeler Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servis şefine belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde verilir. 

Ölüm Halinde Mirasçıların Bildirimleri Üzerine Yapılacak İşlemler ile Fesih, Tasfiye ve İflasla İlgili Bildirimler Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 15- Yükümlünün ölümü, mirası kabullenmiş mirasçıları tarafından ölüm tarihinden itibaren bir ay içinde vergi dairelerine bildirilir. Mirasçılardan herhangi birinin ölümü bildirmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.

Mirası kabullenmiş mirasçıların vergi dairesine yaptıkları bildirimler üzerine, ölüm olaylarını vergi dairesine bildirmek zorunda bulunan resmi kuruluşlarla, diğer kişilerin bildirimleri ölüm olayını doğruluyorsa, ölenin yükümlülükten çıkışı sicil kayıtlarına işlenir. Mükellefiyetin ölüm nedeniyle sona erdirilmesi için ilgili sicil formları doldurulur. Ayrıca, varislerden birinin adresi formun ilgili alanına yazılır. Bilgi girişi yapılarak, bilgisayardan "BAĞLI OLDUĞU VERGİ DAİRELERİ LİSTESİ" ve "MÜKELLEF GÖRÜNTÜLEME EKRANI" çıktısı alınır ve bu mükellefin daha önce kayıtlı olduğu vergi daireleri tespit edilir. Tespit edilen vergi dairelerine ölüm olayı bildirilir.

Ayrıca, veraset ve intikal vergisi işlemleri ile ilgili olarak, murisin ikametgahının bulunduğu yer vergi dairesine bilgi verilir. 

İşi bırakmaya yönelik diğer işlemler 14 üncü maddede belirtilen esaslara göre yapılır.

Fesih, tasfiye ve iflas hallerinde yükümlülük, vergiye ilişkin olay ve işlemlerin tamamen sona erdirilmesine kadar devam eder. Bu nedenle, yükümlülükten çıkış kayıtları tasfiye memurları veya iflas dairesinin gönderdiği tasfiye veya iflasın kapandığına ilişkin karar ya da bildirimlerine dayanılarak fesih, tasfiye ve iflasın kapanması gibi mükellefiyetin sona erdirilmesi için ilgili sicil formları doldurularak bilgi girişi yapılır. 

Fesih veya iflas nedeniyle terk söz konusu ise şirketten sorumlu kişinin adresi, tasfiye nedeniyle terk ise tasfiye memurunun adresi, formun ilgili alanına yazılır. Diğer işlemler ise 14 üncü maddede belirtilen esaslara göre yapılır.

Mükellefiyet Kayıtlarının Re'sen Terkin Edilmesi Gerektiği Bildirilenler ile İlgili İşlemler

Madde 16- Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisinden beyanname vermeyen mükelleflerden gayri faal olanların sicil kayıtlarının silinmesi gerektiğinin bildirilmesi üzerine ilgili sicil formları doldurularak terk işleminin bilgi girişi yapılır.

Sicil Kayıtları Sonunda Yapılacak İşlemler

Madde 17- Sicil kaydı yapılan mükellef ile ilgili olarak "BAĞLI OLDUĞU VERGİ DAİRELERİ LİSTESİ" ve "MÜKELLEF GÖRÜNTÜLEME EKRANI" çıktısı alınır. Bu çıktılarla mükellefin verdiği bildirim ve ekleri karşılaştırılır. Karşılaştırma sırasında bildirim ve ekleri ile bilgisayara yüklenen bilgiler arasında farklılık tespit edilmesi halinde farklılık giderilerek yeniden yukarıda adı geçen çıktılar alınır.

İlk defa mükellefiyet tesis edilen mükellefin adı, soyadı (unvanı), vergi kimlik numarası ile vergi türü ve kodu yazılmak suretiyle "TARH DOSYASI" açılır ve sicil formları diğer belgelerle birlikte dosyaya konulur. Tarh dosyası, belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde değerlendirme masasına verilmek üzere ilgili servis şefine teslim edilir.

Bildirimlerin (işe başlama, bırakma ve değişiklik) süresinde yapılmadığının anlaşılması halinde, ceza kesilmesi gerektiği servis notu ile Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisine bildirilir.

Sicil değişiklikleri için kullanılan formlar ile bu değişikliklerin dayanağı olan belgeler aynı gün belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde değerlendirme masasına verilmek üzere ilgili servis şefine teslim edilir.

Gün sonunda bilgisayar işletmeni tarafından "GÜNLÜK SİCİL BORDROSU", "GÜNLÜK SİCİL İCMALİ", "GÜNLÜK SİCİL PROTOKOLÜ" ve "POTANSİYEL MÜKELLEFLER LİSTESİ" bilgisayardan alınarak Sicil-Yoklama Servisine verilir. 

Bordrodaki bilgiler ile işe başlama/bırakma bildirimleri ve doldurulan sicil formları tek tek karşılaştırılarak kontrol edilir. Eksiklik yoksa müdür yardımcısı tarafından onaylanarak imzalanan bu bordrolar aylar itibariyle bir klasörde saklanır.

YOKLAMA VE TEBLİĞ İŞLEMLERİ

Bireysel Yoklama İstemi Ortak Formu Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 18- Bireysel yoklama, bireysel yoklama istemi ortak formu ile yapılır. Bireysel yoklama istemi ortak formu; "BİREYSEL YOKLAMA İSTEMİ" ve "YOKLAMA FİŞİ" nden oluşur.

Diğer servislerden belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde servis şefi tarafından alınan yoklama fişleri, bordroya ilgili yoklama memurlarının imzası alınmak suretiyle teslim edilir.

Yoklama memuru kendisine verilen yoklama fişlerini, "TAHSİLDAR/İCRA/YOKLAMA MEMURLARI GÜNLÜK ÇALIŞMA RAPORU" nun denkleştirme tablosuna adet olarak giriş kaydettikten sonra inceler ve çalışma programına dahil eder.

Yoklama memurları; 

İşe başlama ve özellikli durumlarda yapılacak yoklamaları aynı gün, aynı gün yapılmasının mümkün olmaması halinde ertesi gün, 

İşe başlama bildirimlerinin serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış veya yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş olması halinde 30 gün, 

Diğer yoklamaları en geç 15 gün, içinde sonuçlandırmak zorundadır.

Bireysel Yoklamanın Yapılması

Madde 19- Yoklama memuru, yoklama esnasında yetki belgesini göstererek kendisini tanıtır ve görüşülen kişinin kimliğini ve adresini tespit eder.

Yoklama konusunu açıklar, yoklamaya konu olan olay ve kayıtları araştırır; tespit ettiği hususlar ile işi bırakmalarda, mükellefin işyerini fiilen tasfiye edip etmediğini yoklama fişine yazar. Nezdinde yoklama yapılana veya yetkili adamına okutup imzalattırır ve kendisi de imzalar. Bu şahıslar bulunmaz veya imzadan çekinirlerse, durumu tutanağa yazar. Tutanağı, polis, Jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinden birine, ismini yazmak suretiyle imzalattırır.

Yoklama fişinin mükellef yazılı nüshası, yoklaması yapılan şahıs veya yetkili adamına bırakılır. Bunlar bulunamazsa bilinen adresine 7 gün içinde posta ile alma haberli olarak gönderilir.

Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait Yoklama işlemleri

Madde 20- Ödeme kaydedici cihazların el değiştirmesi sırasında veya işini bırakan, ödeme kaydedici cihaz kullanmayı gerektiren bir işle uğraşmayan ve cihazını bir başkasına satmayan mükelleflerin vergi dairesine müracaatı üzerine, daha önce cihaz kullanılmak suretiyle elde edilen hasılatı, tahsil edilen katma değer vergisi, "Z" raporu sayısı, en son verilen müteselsil fiş numarası ve tarihi, cihaza yapılan teknik müdahaleleri ve mali yönden gerekli olabilecek diğer tüm bilgiler, mali hafızadan ve gerektiğinde işletmede kalan kayıt ruloları ile cihaz ruhsatnamesinden yararlanılmak suretiyle ayrıntılı bir tutanakla tespit edilir. Tutanağın bir örneği ruhsatnameye eklenir, diğer örneği ise dosyasına konulur.

Yapılan bu tespiti müteakip işini bırakan, ödeme kaydedici cihaz kullanmayı gerektiren bir işle uğraşmayan ve cihazını bir başkasına satmayan mükelleflerin ödeme kaydedici cihazı, kullanma kılavuzu ve ruhsatname ile birlikte bir torbanın içine konulup torbanın ağzı mühürlenerek mükellefe teslim edilir.

Yoklama Fişlerinin Geri Verilmesi

Madde 21- Yoklama memurunca tamamlanan veya çeşitli sebeplerle gereği yapılmayan yoklama fişleri, iki nüsha düzenlenecek tahsildar/icra/ yoklama memurları günlük çalışma raporunun denkleştirme tablosu ve ekler kısımlarına kaydedildikten sonra, "Şef" yazılı nüsha ekinde servis şefine geri verilir. Diğer nüsha yoklama memuru tarafından saklanır.

Servis şefi yoklama memurlarının geri verdikleri yoklama fişlerini istemde bulunan servisin talep ettiği hususların karşılanıp karşılanmadığı yönünden inceler ve tamamlanmış olanları, gerekiyorsa düşüncesini özetleyerek belge dağıtım ve izleme bordrosunun ilgili sütununa ilgili servis şefinin imzasını almak suretiyle teslim eder.

Servis şefi çeşitli sebeplerle sonuçlandırılmayan yoklamanın yapılamama nedenlerini inceler ve gerekli görürse yoklamanın aynı veya başka bir memur tarafından hemen veya bir süre sonra tekrar yapılmasını ister. Buna rağmen tamamlanamayan yoklama fişleri yoklamanın yapılamama nedeni açıklanarak yukarıda olduğu gibi yoklama isteminde bulunan servise geri verilir.

Toplu Yoklamanın Yapılması

Madde 22- Gelirler Genel Müdürlüğünün belirleyeceği genel esas ve hedeflere uygun olarak 3 yılda bir Defterdarlıklarca toplu yoklama planı hazırlanır.

Toplu yoklama planında; vergi dairesinin yetki alanı içindeki iş yeri esasına göre çalışan sürekli yükümlülüğe tabi mükelleflerin, vergi nev'ileri itibariyle adedi, mahalle ve köylerin isimleri ve her mahalle veya köye isabet eden mükelleflerin sayısı (yaklaşık olarak) toplu yoklamaya tabi tutulacak mahalle veya köylerin hangileri olduğu, toplu yoklama için kaç memurun ayrılacağı ve yoklamanın ne kadar süreceği gibi hususlar yer alır.

Toplu yoklamaya katılacak memurlar, yoklama başlamadan bir hafta önce yoklamanın amacı, şekli, mükelleflerle ve ilgili kimselerle görüşme usulleri vb. konularında kısa bir eğitime tabi tutulur.

Toplu yoklamada "TOPLU YOKLAMA CETVELİ" kullanılır. İş yeri bulunan her yoklama kesimi için (cadde,sokak,han,pasaj vb.) bir veya birkaç sayfa açılır. Kapı numarası esasına göre o kesimde bulunan her iş yeri teker teker gezilir. İş yeri sahibi veya iş yerinde bulunan müdür, tezgahtar, işçi vb. kimselerle görüşülerek yoklama cetvelinde istenen bilgiler bu şahısların ifadelerinden veya defter ve belgelerden faydalanmak suretiyle tespit edilir. Bilgiyi veren kimseye yoklama cetvelinin ilgili sütunu imzalattırılır.

Toplu yoklama cetveline geçirilmesi mümkün olmayan hususlar için, ayrı bir yoklama fişi düzenlenir ve yoklama fişinin tarih ve numarası cetvelde mükellefe ait bölüme kaydedilir.

Yoklama sırasında iş yeri kapalı ise veya iş yeri sahibi bulunmaz ve diğer kimselerden yeterli bilgi alınamazsa, bu iş yeri için yoklama cetvelinde bir satır ayrılır. Yoklama, programı aksatmayacak şekilde daha sonra aynı memur tarafından tamamlanır.

Belirlenen toplu yoklama süresinde, nezdinde yoklama yapılamayan mükellefler için sonradan bireysel yoklama yapılır.

Toplu yoklama ile görevlendirilen memurlar, sabahları daireye gelerek servis şefine bir evvelki günün çalışma sonuçları hakkında bilgi verirler ve işi biten yoklama kesimine ait cetvelleri kendisine teslim ederler. Cetveller servis şefi tarafından incelenir ve son sayfanın altına "GÖRÜLMÜŞTÜR" kelimesi yazılarak imzalanır.

Servis şefi, yoklama yapan her memurun bir evvelki gün yaptığı çalışmaları "GÜNLÜK ÇALIŞMALARI İZLEME CETVELİ"ne özet olarak kaydeder.

Toplu Yoklama Cetvellerinin Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisine Verilmesi

Madde 23- Servis şefi, toplu yoklamayı yapan memurlardan gelen toplu yoklama cetvellerinin yoklama kesimleri itibariyle ayrılmasını ve ciltler haline getirilmesini sağlar.

Bu şekilde meydana gelen her cilde takvim yılı itibariyle bir cilt numarası verilir ve her ciltte bulunan cetvellere birden başlayarak sıra numarası konulur.

Bu ciltler, cildin hangi yoklama kesimine ait olduğunu ve kaç yapraktan ibaret bulunduğunu gösterir bir tutanak düzenlenerek Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisine verilir.

Tebliğ Yapacak Memurlar ve Tebliği Gerektiren Haller

Madde 24- Tebliğin posta ile yapılması asıldır. Ancak, vergi dairesi müdürünün uygun görmesi halinde tebliğ posta yerine memur eliyle yapılır.

Posta ve ilan yoluyla yapılacak tebliğlere ilişkin işlemler ilgili servisler tarafından yürütülür.

Tebliğ Edilecek Evrakın Alınması Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 25- Memur eliyle tebliği istenen evrak, ilgili servis tarafından düzenlenerek gönderilen belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde teslim alınır. Bordronun bir nüshası servis şefi tarafından imzalandıktan sonra ilgili servise geri verilir. Diğer nüshası servisler itibariyle ve tarih sırasına göre dosyalanır. 

Servis şefi, memur eliyle tebliğ edilmek üzere gelen evrakı mahiyeti, önemi, ivedilik derecesi ve muhatabın adresi yönünden inceleyerek;

1- Adresinin müphem, eksik, yanlış olması, aynı adreste daha önce yapılan tebliğlerin iade edilmiş bulunması gibi hallerde, daire içinde adres araştırması yaptırır.

2- Memur eliyle yapılacak tebliğ evrakının hangi memura verileceğini tayin eder.

3- Belge dağıtım ve izleme bordrosuna ilgili memurların imzasını almak suretiyle tebliğ evrakını teslim eder.

İlgili memur kendisine verilen evrakı l8 inci maddede belirtilen esaslara göre çalışma programına dahil eder.

Tebliğ ile ilgili Yapılacak İşlemler

Madde 26- Tebliğ işlemleri Vergi Usul Kanununun tebliğ ile ilgili hükümleri de göz önüne alınarak aşağıda belirtilen şekilde yapılır:

1- Tebliğ olunacak evrak, muhatap ile tebliğ memuru tarafından tebliğ alındısına tarih, ad, soyad ve unvan yazılıp imzalandıktan sonra muhatabına verilir.

2- Muhatap imza edecek kadar yazı bilmiyorsa veya herhangi bir sebeple imza edemeyecek durumda bulunuyorsa, sol elinin baş parmağı imza yerine bastırılır.

3- Muhatap tebellüğ etmek istemezse, tebliğ edilecek evrak önüne bırakılmak suretiyle tebliğ olunur. Bu işlem komşularından bir kişi veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veyahut bir zabıta memuru huzurunda yapılır. Bu durum tebliğ alındısına yazılarak tarih ve imza konulmak ve hazır bulunanların da ismi yazılmak ve imzalattırılmak suretiyle tespit olunur.

Geçici ayrılmalarda tebliğ evrakı ilgili servise geri verilmez, dönüş süresi dikkate alınarak evrakın tebliğ edilmesi için tekrar belirtilen adrese gidilir.

4- Muhatabın bulunduğu şehir, kasaba veya köyden seyahat, iş, hastalık veya benzeri sebeplerle geçici olarak veya adresten kesin olarak ayrıldığı, adreste bulunanlar veya komşuları tarafından ifade edildiği takdirde, "ADRES TESPİT TUTANAĞI" düzenlenerek bilgiyi verene imzalattırılır. Bu şahıslar, imzadan kaçındıkları takdirde isimleri tutanağa kaydedilir ve çekinme sebepleri belirtilerek açıklamanın altı yalnız memur tarafından imzalanır.

5- Adreste yapılan araştırmalardan netice alınmazsa veya alınan bilgiler yetersiz olursa mahalle veya köy muhtarlığına başvurularak alınan bilgiler adres tespit tutanağı ile tespit edilir.

6- Tebliğ memuru aradığı anda muhatap yerinde bulunmazsa ve dönüş saati belli olmaz veya uzun süreceği anlaşılırsa "GÖRÜŞME MEKTUBU" düzenlenerek orada bulunanlara verilir veya münasip bir yere bırakılır. Görüşme mektubu üzerine, daireye gelen ilgililer ile tebliğ belgelerinin düzenlenmesi sırasında hazır olan mükellef veya yetkililerine imzası alınmak suretiyle tebliğ yapılır.

Tebliğ Sonucuna Göre Yapılacak İşlemler 

Madde 27- Evrak tebliğ edilmiş ise tebliğ alındısı, tebliğ edilmemiş ise tebliğ evrakı ile tespit tutanakları ilgili memur tarafından düzenlenen tahsildar/icra/yoklama memurları günlük çalışma raporuna servis şefinin imzası alınmak suretiyle teslim edilir. Diğer nüsha yoklama memuru tarafından saklanır.

Servis şefi, tebliğe konu olan evrakı, ilgili servisten gelen belge dağıtım ve izleme bordrosunun ilgili sütununa imzasını almak suretiyle ilgili servis şefine teslim eder. 

Başka Vergi Dairelerine Memur Eliyle Yaptırılacak Tebliğler

Madde 28- Bulundukları il veya ilçe dışındaki (büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçeler hariç) vergi dairelerinin yetki alanı içinde bulunduğu tespit edilen mükelleflere ilişkin kovuşturma, yoklama, tebliğ gibi işlemler, ilgili servisler tarafından "SEVK PUSULASI" (Diğer Vergi Dairelerinde Yapılacak Tebliğ ve Takipler İçin) düzenlenmek suretiyle mükellefin adresinin bulunduğu yer vergi dairesine gönderilir. Sevk pusulasının bir örneği ayrı bir dosyada saklanır.

İlgili vergi dairesinden alınan sonuç üzerine, sevk pusulasının kalan örneği, dosyasından çıkartılarak tebliğ veya iade şekline göre gerekli işlemler yapılır.

Başka Vergi Dairelerinden Gelen Belgelerin Tebliği

Madde 29- Başka vergi daireleri adına yapılacak tebliğ işlemleri, en geç 15 gün içinde sonuçlandırılarak ilgili vergi dairesine geri gönderilir. Acele ve zamanaşımlı belgeler ise zamanaşımı süresi dolmadan derhal ilgililere tebliğ edilir.

Yapılan işlemin sonucu, gönderilen sevk pusulasında işaretlenerek sevk pusulasının bir örneği tebliğ veya iade olmak üzere ayrı ayrı dosyalanır. Bir örneği ise tebliğe ilişkin belge ile birlikte ilgili vergi dairesine gönderilir.

VERGİ TÜRÜ KODLARI

V. KODU    VERGİ ADI

0001         YILLIK GELİR VERGİSİ

0002         ZIRAİ KAZANÇ GELİR VERGİSİ

0003         GELİR STOPAJ VERGİSİ  (MUHTASAR)

0010         KURUMLAR VERGİSİ

0014         BASIT USULDE TİCARİ KAZANC 

0015         GERÇEK USULDE KATMA DEĞER VERGİSİ

1043         ÖZEL İŞLEM VERGİSİ

1047         DAMGA V DVER DAMGA VERGİSİ 

3073         USULSÜZLÜK CEZASI     

3074         ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI 

3076         KUSUR CEZASI 

3077         AĞIR KUSUR CEZASI 

3078         KAÇAKÇILIK CEZASI 

3080         VERGİ ZİYAI CEZASI 

4006         FAİZ V. FV FAİZ VERGİSİ

9002         NÜFUS PARA CEZASI 

9003         SEÇİM PARA CEZASI 

9004         ASKERLİK PARA CEZASI 

9005         MAHKEME PARA CEZASI 

9013         GÜMRÜK VER GÜMR GÜMRÜK VERGİSİ

ANA HİZMET BİRİMLERİ

VERGİLENDİRME BÖLÜMÜ

SÜREKLİ YÜKÜMLÜLÜKLER VERGİLENDİRME SERVİSİ

BEYANNAME KABUL MASASI

BEYANNAMELERİN ALINMASI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER

A-GENEL HÜKÜMLER

Kapsam

Madde 30- Bu kısımdaki açıklamalar;

Yıllık Gelir Vergisi (basit usul dahil) ve Münferit, 

Kurumlar Vergisi ve Özel, 

Muhtasar, 

Katma Değer Vergisi, 

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, 

Akaryakıt Tüketim Vergisi , 

beyannamelerinin alınması üzerine yapılacak işlemleri kapsar.

Beyannameli yükümlülüklerden sayılmamakla beraber;

a) Damga vergisinde istihkaktan kesilen vergilerin yatırılması için yapılan bildirimler,

b) Damga vergisinden devamlı olarak belirli kağıtlar için makbuz mukabili ödeme yapmalarına izin verilen ya da gerek gösterilenlerce yapılan bildirimler,

c) Noterlik Kanunu gereğince tahsil edilen damga vergisi, harçlar ve değerli kağıtlar bedelinin yatırılması için yapılan bildirimler,

d) Sürekli yükümlülük grubuna giren ancak yukarıdakiler dışında kalan beyanname ve bildirimler

hakkında da bu kısım hükümlerine göre işlem yapılır.

Beyannamelerin Alınması

Madde 31- Beyanname, mükellef ya da adamı tarafından elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilir.

Beyannameler, vergi kanunlarında belirlenen tarha yetkili vergi dairesi tarafından alınır.

Vergi dairesine elden verilen beyannameler doğrudan doğruya ilgili memurlarca alınır. Posta ile gelen beyannameler ise Yazışma ve Arşiv Servisinden gönderilen belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde servis şefi tarafından imza karşılığında alınır ve ilgili memurlara verilir.

Beyannamelerin Verildiği Günün Tespiti

Madde 32- Beyanname;

1- Elden verilmişse, tahakkuk fişinin düzenlendiği tarihte,

2- Posta ile taahhütlü veya acele posta servisi (APS) ile gönderilmiş ise zarfın (pulun) üzerindeki damga tarihinde,

3- Posta ile adi olarak gönderilmiş veya özel dağıtım şirketleri tarafından getirilmiş ise gelen evrak giriş kayıt tarihinde, vergi dairesine verilmiş sayılır.

Beyannamelerin postayla taahhütlü veya acele posta servisi (APS) ile gönderilmesi ve zarftan birden fazla mükellefe ait beyannamenin çıkması halinde zarf üzerinde kimlerin isimleri yazılı ise bu zarf o mükelleflere ait beyannamelerin posta ile gönderildiğini ifade eder. Bu beyannameler için Yazışma ve Arşiv Servisince düzenlenen ve beyannameye eklenen tutanakta belirtilen damga tarihi esas alınır. Zarf üzerinde ismi yazılı olmayan mükelleflerin beyannameleri ise vergi dairesi kayıtlarına giriş tarihleri esas alınarak işleme tabi tutulur.

Tarha yetkili olmayan vergi dairelerine verilen veya gönderilen beyannamelerin vergi dairesince alındığı gün, yukarıdaki fıkra hükümlerine göre beyannamenin tarha yetkili vergi dairesine verildiği gün olarak kabul edilir.

Beyanname ve eklerindeki eksikliklerin sonradan tamamlatılmış olması beyannamenin veriliş tarihini değiştirmez.

Beyannamelerin Verilmesi veya Gönderilmesi

Madde 33- Beyannamelerin kanuni süresinde verilmesi esastır. Ancak beyannameler; 

1-Kanuni süresinden önce,

2-Kanuni süresinde,

3-Kanuni süresinden sonra,

4-Pişmanlık ve ıslah hükümlerine göre,

5-Kanuni süresinde verilen beyannameye ek olarak kanuni süre içinde matrah ve/veya vergiyi artırıcı nitelikte,

6-Kanuni süresi içinde verilen beyannameye ek olarak, kanuni süre geçtikten sonra matrah ve /veya vergiyi artırıcı nitelikte,

7-Kanuni süresi içinde verilen beyannameye ek olarak pişmanlık ve ıslah hükümlerine göre,

8-Kanuni süresi içinde verilen beyannameye ek olarak gerek kanuni süre içinde gerekse kanuni süre geçtikten sonra matrah ve/veya vergi azaltıcı nitelikte verilebilir/gönderilebilir.

Beyannamelerin Kabulünde İstenmeyecek Bilgi ve Belgeler

Madde 34- Beyannameler üzerine yapılacak ön araştırmalar sonucu tespit edilen ve vergilendirmeye mani olmayan şekil ve ek noksanlıklarının anında giderilememiş olması beyannamenin kabulüne engel teşkil etmez.

Mükelleflerin vergi beyannamelerinde gösterecekleri bilgiler ve beyannamelere ekleyecekleri belgeler; beyanname formları, beyanname düzenleme rehberleri ve tebliğler ile belirlenir.

Beyannamelerin kabulünde, bu belirlemelerin dışında mükelleflerden hiç bir şekilde bilgi ve belge istenmez.

Tahakkuk Fişi Kuralı

Madde 35- Vergi kanunlarına göre, beyan üzerinden alınan vergiler "TAHAKKUK FİŞİ" ile tarh ve tahakkuk ettirilir.

Bu kurala göre, vergi dairesince alınan her beyanname için "Mükellef" ve "Dosya" nüshalarından oluşan iki nüsha tahakkuk fişi düzenlenir.

Tarha Yetkili Vergi Dairesi

Madde 36- Tarha yetkili vergi dairesi, vergi kanunlarında belirtilen yer vergi dairesidir.

Kurumlar vergisinde tam mükellefiyette, kurumun kanuni veya iş merkezinin, 

Gelir vergisinde, mükellefin kanuni ikametgahının, bulunduğu yer vergi dairesidir.

Ancak;

1- Bakanlığımıza tanınan yetkiye istinaden, bütün il ve ilçelerde bulunan gelir vergisi mükelleflerinin yıllık beyannameleri işyerinin veya işyeri merkezinin bulunduğu,

2- Gelirleri; sadece zirai kazanç, ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan veya bunların bir kaçından veyahut tamamından ibaret olan mükellefler ile belli bir işyeri bulunmaksızın çalışan ticaret ve serbest meslek erbabının beyannameleri ikametgahının bulunduğu,

3- Mükelleflerin işyerini veya iş merkezini veyahut ikametgahını bağlı bulundukları vergi dairesinin yetki alanından başka bir vergi dairesi yetki alanına nakletmesi (il ve ilçeler arası dahil) halinde beyannameleri gidilen yer vergi dairesince alınarak tarhiyat ve tahakkuk işlemi yapılır. 

Ancak, beyanname verme süresi içinde nakil olması ve beyannamenin, nakil tarihinden önce eski vergi dairesine verilmiş olması halinde tahakkuk işlemi eski vergi dairesince yapılır. Durum bir yazı ile yeni vergi dairesine bildirilir.

B- BEYANNAMELERİN ALINMASI SIRASINDA ARANACAK HUSUSLAR VE YAPILACAK İŞLEMLER

Alınan Beyannamelerde Aranacak Hususlar

Madde 37- Gerek elden verilen gerekse posta ile gönderilen beyannamelerin alınması sırasında;

Vergi dairesinin tarha yetkili olup olmadığı, 

Vergi kimlik numarasının doğru olarak yazılıp yazılmadığı ve beyan edilen vergi türünden mükellefiyetinin olup olmadığı, 

Vergilendirme döneminin yazılıp yazılmadığı, 

Beyanname ve eklerinin tamam olup olmadığı, 

Beyanname ve eklerindeki imzaların tamam olup olmadığı, 

Beyanname ve eklerine damga pullarının yapıştırılıp yapıştırılmadığı veya damga vergisinin ilgili tabloya yazılıp yazılmadığı, 

Beyannamenin vergi tarhına esas olan tablolarında açık maddi hata bulunup bulunmadığı, 

Eklerdeki bilgilerin beyannameye ve iki örnek olarak verilen beyannamelerde suretin aslına uygun olup olmadığı, 

Beyannamenin kanuni süresi içinde verilip verilmediği, 

Karakter tanıma tekniğine göre hazırlanmış olan beyanname, bildirim ve formların üzerinde silinti ve kazıntı olup olmadığı hususları aranır. 

Beyannamelerde Tespit Edilen Hususlarla İlgili Yapılacak İşlemler

Madde 38- Alınan beyannamelerde tespit edilen hususlar üzerine aşağıdaki işlemler yapılır.

1- Vergi Dairesinin Tarha Yetkili Olmaması Halinde Yapılacak İşlemler

Beyannamelerde yazılı iş ve ikametgah adreslerine veya görev konusuna göre tarh yetkisinin başka vergi dairesine ait olduğu tespit edildiğinde;

a) Beyanname elden getirilmiş ise mükellefe veya adamına geri verilerek yetkili vergi dairesine verilmesi veya gönderilmesi gerektiği sözlü olarak anlatılır.

b) Beyanname posta ile gönderilmiş ise herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın 32 nci maddedeki hususlar dikkate alınarak derhal bir yazı ekinde yetkili vergi dairesine gönderilir. Ayrıca durum bir yazı ile mükellefe de bildirilir.

2- Vergi Kimlik Numarasının Yanlış Olması veya Beyan Edilen Vergi Türünden Mükellefiyet Kaydı Olmaması Halinde Yapılacak İşlemler

Elden verilen veya posta ile gönderilen beyanname üzerindeki vergi kimlik numarasının doğru olup olmadığı bilgisayardan araştırılır. Bulunan vergi kimlik numarası ve sicile ilişkin bilgiler beyanname nüshaları üzerine yazılır. Bu araştırmaya rağmen vergi kimlik numarası bulunamaz ise beyanname Sicil-Yoklama Servisine gönderilir.

Beyan edilen vergi türünden mükellefiyet kaydının olup olmadığı bilgisayardan araştırılır. Yapılan araştırma sonucunda beyan edilen vergi türünden mükellefiyet kaydı olmaması halinde, yükümlülüğün sicile geçirilmesi için beyanname Sicil-Yoklama Servisine gönderilir.

3- Vergilendirme Döneminin Tam ve Doğru Olarak Yazılmaması Halinde Yapılacak İşlemler

a) Beyanname elden getirilmiş ise beyanname üzerindeki vergilendirme döneminin geçerli olup olmadığı bilgisayardan kontrol edilir. Beyannamede yazılı vergilendirme döneminin bilgisayardaki kayıtlara uygun olmaması halinde, mükellefe düzelttirilir ve düzeltmenin mükellef tarafından yapıldığını belirtmek üzere düzeltilen kısım imzalattırılır. Beyanname mükellef yerine adamı tarafından getirilmiş ise gerekli düzeltmelerin mükellef tarafından yapılıp imzalanması için geri verilir.

b) Posta ile gönderilen beyannamelerde ise beyanname son vergilendirme dönemine ait olarak kabul edilir. Bu dönemin beyannamesinin verilmiş olduğunun tespit edilmesi halinde beyannamenin hangi döneme ait olduğu belirlenmek ve gerekli işlemler yapılmak üzere değerlendirme masasına verilir.

4-Beyanname ve Eklerindeki Eksikliklerin Tamamlattırılması ile İlgili Yapılacak İşlemler

a) Elden verilen beyannamelerde;

Beyanname ve eklerindeki bilgilerin, 

Beyannameye bağlanması gereken eklerin eksik olması halinde, bu eksikliklerin beyannamenin alınması sırasında, mükellefe tamamlattırılması yoluna gidilir. 

b)Beyannamelerin alınması sırasında tamamlattırılamayan veya posta ile gönderilen beyannamelerdeki eksiklikler;

Verginin tahakkukuna engel değilse beyanname tahakkuk işlemine tabi tutulur. Tespit edilen eksiklikler beyanname üzerine not edilerek tamamlattırılmak üzere değerlendirme masasına verilir. 

Verginin tahakkukuna engel bir durumun mevcut olması halinde tespit edilen eksiklikler beyanname üzerine not edilerek beyanname, değerlendirme masasına verilir. 

5- Beyanname ve Eklerindeki İmzaların Eksik Olması Halinde Yapılacak İşlemler

Beyannamenin kabulünde asıl olan, beyannamenin mükellef tarafından imzalanmış olmasıdır. Vekaletname ile verilen ve vekil tarafından imzalanan beyannameler kabul edilmez.

a) Beyannamede imzanın bulunmaması halinde beyanname bizzat mükellef tarafından getirilmiş ise dairede imzalattırılır. Adamı tarafından getirilmiş ise kabul edilmez.

b) Beyanname posta ile gönderilmiş ise tahakkuk işlemine tabi tutulmaz. İmza eksikliği tamamlattırılmak üzere beyanname, değerlendirme masasına verilir.

c) Eklerdeki imzaların eksikliği beyannamenin kabulüne engel olmaz, ancak imzalattırılması yoluna gidilir.

6- Damga Pulunun Eksik Olması Halinde Yapılacak İşlemler

Beyanname ve eklerinin tabi olduğu damga vergisi miktarları Damga Vergisi Kanunu'na bağlı tabloda gösterilmiştir.

İki örnek olarak alınacak beyanname ve eklerinin sadece birer örneği damga vergisine tabidir.

Alınan beyannameler ile eklerine ait damga vergisi, damga pulu yapıştırılmak suretiyle ödenmemiş ise bu beyannameler için düzenlenecek tahakkuk fişi ile tarh ve tahakkuk ettirilir. 

7- Beyannamenin Tablolarında Maddi Hata Bulunması, Eklerin Beyannameye, Suretin Aslına Uygun Olmaması Halinde Yapılacak İşlemler

Beyannamenin tablolarında maddi hata bulunduğunun tespit edilmesi veya eklerdeki bilgilerin beyannameye veya suretin aslına uygun olmaması halinde;

a) Elden getirilen beyannamelerde; düzeltilmesi mümkün olanlar, mükellefe düzelttirilir ve düzeltmenin mükellef tarafından yapıldığını belirtmek üzere, düzeltme yapılan kısmın imzalanması sağlanır. Düzeltilmesi mümkün olmayan beyannameler, yeniden düzenlenmesi için geri verilir.

b) Posta ile gönderilen beyannamelerde; tahakkuka engel bir durum söz konusu değil ise tahakkuk işlemine tabi tutulur. Tahakkuka engel bir durum söz konusu ise beyanname değerlendirme masasına verilir.

8- Beyannamelerin Kanuni Süresinde Verilip Verilmediğinin Tespiti Üzerine Yapılacak İşlemler

Beyannamelerin kanuni süresi içinde verilip verilmediği araştırılır. Veriliş tarihi ve şekli göz önüne alınarak 39 uncu maddede belirtilen esaslara göre gerekli işlemler yapılır.

9- Karakter Tanıma Tekniğine Uygun Olarak Hazırlanmış Olan Beyanname, Bildirim ve Formlar Üzerinde Silinti, Kazıntı Olması Halinde Yapılacak İşlemler

Karakter tanıma tekniğine göre hazırlanmış beyanname, bildirim ve formların BİM'e gönderilecek nüshalarında silinti, kazıntı olması halinde bunların yeniden doldurulması sağlanır.

Beyanname, bildirim ve formların posta ile gönderilmesi halinde bu belgelerin BİM'e gönderilecek nüshası ilgili memur tarafından yeniden düzenlenir.

C- BEYANNAMELER ÜZERİNE YAPILACAK TARH VE TAHAKKUK İŞLEMLERİ

Beyannamelerin Veriliş Tarihi ve Şekline Göre Yapılacak İşlemler

Madde 39- Alınan beyannameler veriliş tarihi ve şekline göre aşağıda belirtilen işlemlere tabi tutulur. 

1- Kanuni Süresinden Önce Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Beyannameler kanunlarında belirtilen beyanname verme sürelerinden önce;

Elden getirilmiş ise kabul edilmez, mükellef veya adamına beyanname verme süresi bildirilir. 

Posta ile gönderilmiş ise geri gönderilmez, beyanname verme süresine kadar bekletilir ve süresi geldiğinde bu maddenin ikinci bendine göre gerekli işlemler yapılır. 

2- Kanuni Süresinde Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Beyannamelerin kanuni süresinde verilmesi halinde; beyanname üzerinde 38 inci maddede belirtilen esaslara göre gerekli kontroller yapıldıktan sonra tahakkuk fişi düzenlenir. 

3- İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Mükelleflerce kanuni gerekçe gösterilerek beyan edilen matrah veya matrah kısmı üzerinden tarh edilen vergiye dava hakkının saklı tutulması yolunda beyannameye yazılı nota ihtirazi kayıt adı verilir.

Bu şekilde verilen beyannameler üzerine süresinde verilen beyannameler için yapılan işlemler aynen yapılır. İhtirazi kayıtla verildiği şerhi düşülen tahakkuk fişi, beyanname ile birlikte değerlendirme masasına verilir.

4- Kanuni Süresinden Sonra Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

a) Beyana göre tarh edilecek vergi ile fonlar için tahakkuk fişi düzenlenir. 32 nci maddeye göre beyannamenin vergi dairesine verildiği veya verilmiş sayıldığı tarih tahakkuk tarihi olarak kabul edilerek, Vergi Usul Kanununun 112 nci maddesine göre gecikme faizi hesaplanır. Hesaplanan gecikme faizi ile 1 aylık ödeme süresinin son günü, vade tarihi olarak tahakkuk fişinde yer alır. Beyanname ceza kesilmek üzere diğer tarh işlemleri masasına verilir.

Ancak bu tahakkuka ilişkin olarak daha önce kısmen veya tamamen ödeme yapılmış olması halinde gecikme faizi ödeme tarihi ve ödenen miktar esas alınarak hesaplanır.

b) Beyannamenin elden getirilmesi halinde düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef" nüshası, "Dosya" nüshasına mükellef ya da adamının imzası alınarak verilir.

Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef " nüshası posta ile beyannamede yazılı adrese gönderilir.

c) Verilen beyannamede zarar beyanı veya mahsuplar gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması veya matraha ilişkin bilgilerin gösterilmemesi halinde, tahakkuk fişi düzenlenerek beyanname, diğer tarh işlemleri masasına verilir.

5- Kanuni Süresinden Sonra Pişmanlık ve Islah Hükümlerine Göre Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

a) Beyannamenin ön kontrol işlemleri yapılır.

b) Pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasına engel bir durum olup olmadığı değerlendirme masasından sorulur. 

c) Pişmanlık talebiyle verilen beyannamede zarar beyanı veya mahsuplar gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması veya matraha ilişkin bilgilerin olmaması ya da pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasına engel bir durumun mevcut olması hallerinde pişmanlık talebi kabul edilmez. Beyanname kanuni süreden sonra verilen beyanname olarak işleme tabi tutulmak üzere tahakkuk fişi düzenlenerek diğer tarh işlemleri masasına verilir.

d) Pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasına engel bir durumun mevcut olmaması halinde vergi, fon ve hesaplanan pişmanlık zammı tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir.

Haber verme tarihinden itibaren (bu tarih hariç) 15 günlük ödeme müddetinin son günü vade tarihi olarak tahakkuk fişinde yer alır.

Beyanname ile tahakkuk fişi diğer tarh işlemleri masasına verilir.

e) Pişmanlık talebi ayrı bir dilekçe ile yapılmasa dahi, beyanname üzerinde pişmanlık talebi olduğunu belirten bir ifade olması halinde, bu beyannameler de pişmanlık talepli beyanname olarak dikkate alınarak; dilekçe şartı dışındaki şartları taşıyıp taşımadığı hususları değerlendirme masasından sorulur. 

f) Vergisi kanuni sürede ödenmiş ancak, beyanname kanuni süreden sonra pişmanlık talebi ile verilmiş ise pişmanlık zammı tahakkuk ettirilmez. Beyanname, diğer tarh işlemleri masasına verilir.

6- Kanuni Süresinde Verilen Beyannameye Ek Olarak Verilen Düzeltme Beyannameleri Üzerine Yapılacak İşlemler

a)Daha önce verilen beyannameye ek olarak verilen düzeltme beyannamesi önceki beyannamedeki matrah ve/veya vergiyi kapsayacak şekilde verilmiş ise bu durumda evvelce düzenlenen tahakkuk fişinin mahsup ve ödenecek sütunlarındaki toplam tutar yeni düzenlenecek tahakkuk fişinde mahsup edilir. 

b)Daha önce verilen beyannameye ek olarak verilen düzeltme beyannamesi önceki beyannamedeki matrah ve/veya vergiye ilave niteliğinde verilmiş ise bu durumda artırılan tutar için ek tahakkuk fişi düzenlenir. 

c)Kanuni süre geçtikten sonra verilen ek beyannameler için usulsüzlük cezası kesilmez. Bu beyanname üzerine tarh ettirilen vergi için Vergi Usul Kanununun 112 nci maddesine göre gecikme faizi hesaplanır ve beyanname, diğer tarh işlemleri masasına verilir.

7- Kanuni Süresi İçinde Verilen Beyannameye Ek Olarak Pişmanlık ve Islah Hükümlerine Göre Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Bu tür beyannameler üzerine bu maddenin 5 numaralı bendinde belirtilen işlemler yapılarak ek tahakkuk fişi düzenlenir. Bu beyanname için usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmez.

8- Kanuni Süresi İçinde Verilen Beyannameye Ek Olarak Gerek Kanuni Süresi İçinde Gerekse Kanuni Süre Geçtikten Sonra Matrah ve/veya Vergi Azaltıcı Nitelikte Dilekçe Ekinde Verilen Düzeltme Beyannameleri Üzerine Yapılacak İşlemler

Bu tür beyannameler üzerine vergi tahakkuk ettirilmez ve gerekli işlemler yapılmak üzere değerlendirme masasına verilir.

Ancak beyannameye ilişkin olarak alınması gereken vergi, fon vb. bulunması halinde bunlar için tahakkuk fişi düzenlenir. 

Tahakkuk Fişinin Düzenlenmesi

Madde 40- Tahakkuk fişi beyannamedeki bilgilere dayanılarak bilgisayarda iki nüsha olarak düzenlenir.

Bilgisayarın çalışmaması durumunda, tahakkuk fişi el ile düzenlenir ve daha sonra bilgisayar kayıtlarına aktarılır.

Tahakkuk fişi;

1- Elden verilen beyannameler için aynı günde, 

2- Posta ile gönderilen beyannameler için vergi dairesi kayıtlarına girdiği günden itibaren kanunlarında yazılı süreler içinde (kanunlarında süre belirtilmemiş ise 7 gün içinde),

3- Kanuni süresinden önce verilen beyannameler için kanuni sürenin başladığı günde düzenlenir.

Tahakkuka esas belgelerde yazılı bilgilerin herhangi birinin, tahakkuk fişine yanlış aktarılması sonucu yanlış tahakkuk yapılmış ve hata aynı gün tespit edilmiş ise tahakkuk fişinin iki nüshası da iptal edilir. Yeniden tahakkuk fişi düzenlenir. İptal edilen tahakkuk fişi (iki nüsha) ve yeni düzenlenen tahakkuk fişinin "Dosya" nüshası beyannameye eklenir.

Tahakkuk Fişi Nüshaları ile İlgili İşlemler

Madde 41- Tahakkuk fişi nüshalarından;

"Mükellef" yazılı nüsha, mükellef veya beyannameyi mükellef adına vergi dairesine getirene verilir.

Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef" nüshası adi posta ile beyannamede yazılı adrese gönderilir.

İhtirazi kayıtla verilen beyanname için düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef" nüshası, "Dosya" nüshasına mükellefin veya beyannameyi mükellef adına getirenin imzası alınarak verilir.

İhtirazi kayıtla verilen beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef" nüshası, alma haberli olarak beyannamede yazılı adrese gönderilir. 

"Dosya" yazılı nüsha alınan beyannameye eklenir.

Tahakkuk Bordrolarının Düzenlenmesi

Madde 42- Gün sonunda bilgisayar işletmeni tarafından bilgisayardan "GÜNLÜK TAHAKKUK BORDROSU", "GÜNLÜK TAHAKKUK İCMALİ" ve "GÜNLÜK TAHAKKUK BORDROSU PROTOKOLU" alınır. Tahakkuk bordrosunun tahakkuk fişi ile uygun olup olmadığı ilgili memurlarla birlikte şef tarafından kontrol edilir. 

Müdür yardımcısı tarafından, tahakkuk bordrosu protokolü ile ertesi gün, gün başında alınan protokol karşılaştırılarak imzalanır.

İmzalanan bordro, icmal ve protokol bilgisayar işletmeni tarafından saklanır. 

Günlük tahakkuk bordrosunun müdür yardımcısı tarafından imzalanmasından sonra servis bazında da tahakkuk bordrosu alınır. 

Tahakkuk Tutanağının Düzenlenmesi 

Madde 43- Beyanname verme süresinin son gününde bilgisayarların çalışmaması durumunda el ile düzenlenen tahakkuk fişleri için mesai saati bitiminde tahakkuk tutanağı düzenlenir.

Tahakkuk tutanağına, kabul edilen beyannameler için el ile düzenlenen tahakkuk fişlerinden memurlar itibariyle cilt olarak tamamlananların başlangıç, tamamlanmamış olanların ise en son cilt ve sıra numaraları yazılır.

Tahakkuk tutanağı üç nüsha olarak düzenlenerek ilgili memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalanır. Tutanağın birer nüshası imzalayanlarca saklanır.

Beyannamelerin İkinci Nüshalarının Ayrılması ve Gönderilmesi ile İlgili İşlemler

Madde 44- Gelirler Genel Müdürlüğünce gönderilmesi uygun görülen beyanname ve eklerinin gerekli kontrolü yapıldıktan ve vergi dairesi kodu yazıldıktan sonra (Kanuni süreden sonra verilen veya pişmanlık talebiyle verilen beyannameler dahil) birer nüshası ayrılır. Bu nüshalar, alındıkları ayı izleyen ayın on beşine kadar, türleri ve ait oldukları dönemler itibariyle ayrı ayrı gruplandırılarak servis notu ekinde Tarama ve Kontrol Bölümüne teslim edilir.

Beyannamelerin Değerlendirme Masasına Verilmesi

Madde 45- İşlemleri tamamlanan beyannameler, vergi kimlik numarası sırasına göre dizilerek tahakkuk fişinin düzenlendiği günü izleyen ilk iş günü, servis bazında alınan günlük tahakkuk bordrosu ile değerlendirme masasına teslim edilir.

DEĞERLENDİRME MASASI

BEYANNAMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YERİNE KONULMASI

Beyanname Kabul Masasından Alınan Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 46- Alınan beyannameler aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak değerlendirilir.

1-Ceza kesilmesini gerektiren bir husus varsa beyanname, ihbarname düzenlenmesi için diğer tarh işlemleri masasına verilir.

2-Gerek elden verilen gerekse posta ile gönderilen beyannamelerin, beyanname kabul masasınca alınması sırasında giderilemeyen eksiklikler için aşağıda belirtilen işlemler yapılır.

a)Posta ile gönderilen ve vergilendirme dönemi yazılmamış beyannameler için gerekli araştırmalar yapılarak beyanname verilmemiş dönemler tespit edilir. Birden fazla döneme ait beyanname verilmemiş ise mükellefe alma haberli bir yazı ile süre verilerek vergilendirme döneminin belirlenmesi istenir. 

b)Beyannamelerin eksik olan veya imzalanmamış olan ekleri için alma haberli bir yazı ile süre verilerek mükelleften tamamlaması istenir. Verilen süre içinde eksik olan ekin tamamlanması veya imzalanması halinde usulsüzlük cezası kesilmez.

Eklerin verilen süre içinde tamamlanmaması veya ekteki imza eksikliğinin giderilmemesi halinde usulsüzlük cezası kesilmesi için beyanname diğer tarh işlemleri masasına verilir.

c)Beyannamenin imza eksikliğinin giderilmesi için mükellefe alma haberli bir yazı ile süre verilir. Verilen süreye rağmen imza eksikliğinin giderilmemesi halinde beyanname verilmemiş sayılarak beyanname vermeyen mükelleflere ait işlemler yapılır.

d)Tahakkuk işlemine tabi tutulmuş olan beyannamenin imzalanmadığının tespit edilmesi halinde, imzanın tamamlattırılması için mükellef alma haberli bir yazı ile belirlenen süre içinde daireye çağırılır. Mükellef, verilen süre içinde daireye gelir ve beyannameyi imzalarsa herhangi bir işlem yapılmaz. Mükellef verilen süre içinde daireye gelmez veya geldiği halde imza etmezse beyanname verilmemiş sayılır. Tahakkuk terkin edilir ve beyanname vermeyen mükelleflere ait işlemler yapılır.

e) Beyanname ve eklerine yapıştırılması veya tahakkuk fişi kuralı ile tahakkuk ettirilmesi gereken damga vergisinin eksik ödendiği veya eksik tahakkuk ettirildiği tespit edildiğinde eksik yapıştırılan damga pulu veya tahakkuk eden damga vergisi tutarı cezalı olarak aranacağından beyanname, ihbarname düzenlenmesi için diğer tarh işlemleri masasına verilir.

3- İdareden kaynaklanan hata sonucu verginin eksik tahakkuk ettirilmesi halinde vergi, cezasız olarak, tablolarda ve eklerde mükelleften kaynaklanan ve vergi miktarını etkileyen bir hatanın bulunması halinde tespit edilen vergi farkı cezalı olarak mükelleften aranır.

Her iki halde de gecikme faizi hesaplanır. Beyanname, 57 nci ve takip eden maddelerde belirtildiği şekilde düzeltme işlemi yapılarak, ikmalen tarhiyat için ihbarname düzenlenmek üzere diğer tarh işlemleri masasına verilir.

4- İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilere dava açılmaz ise tahakkuk kesinleşir. İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemlerle ilgili açılan davalar tahsilatı durdurmaz.

Matrah ve/veya Vergi Azaltıcı Nitelikte Verilen Düzeltme Beyannameleri Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 47- Daha önce verilen bir beyannameye ilişkin olarak;

a) Matrah ve/veya vergiyi azaltıcı ya da sonraki döneme devredilen vergiyi artırıcı mahiyetteki beyannameler; yapılan düzeltmenin mükellef tarafından haklı bir nedene veya bir hataya dayandığının belgelendirilmesi ya da mükellefçe verilen yazılı izahatın vergi dairesi müdürünce yeterli görülmesi halinde miktarına bakılmaksızın kabul edilir ve bu beyannameler incelemeye sevk edilmez.

b) İade hakkı doğuran düzeltici nitelikteki gelir, kurumlar ve katma değer vergisi beyannameleri için Bakanlıkça bu konuda belirlenen düzenleme ve limitlere göre işlem yapılır.

Pişmanlık ve Islah Hükümlerine Göre Verilen Beyannameler Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 48- Pişmanlık ve ıslah hükümlerine göre alınan beyannamelerin, Vergi Usul Kanununun 371 inci maddesinde yazılı koşulları taşıyıp taşımadığı araştırılır. Pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına engel bir durumun olup olmadığı dilekçeye yazılıp imzalandıktan sonra tahakkuk işlemi yapılmak üzere beyanname kabul masasına geri verilir.

Pişmanlık hükümlerine göre tahakkuk ettirilen vergi ile pişmanlık zammının süresi içinde ödenmediğinin veya kısmen ödendiğinin bilgisayar kayıtlarından tespit edilmesi halinde, tahakkuk ve tahsilat işleminin düzeltilmesinde, tahakkuk işlem türünün değiştirilmesi, vadenin bir aya tamamlanması ve pişmanlık zammının gecikme faizine dönüştürülmesi işlemi yapılır. 

Bu beyannameler kanuni süreden sonra verilen beyanname olarak kabul edileceğinden ceza kesilmek üzere diğer tarh işlemleri masasına bilgi verilir.

Dilekçe ile pişmanlık isteminde bulunulduğu halde 15 günlük süre içinde beyanname verilmemiş ise bu dilekçeler Tarama ve Kontrol Bölümüne gönderilir. 

Mükellefin vade tarihinden önce ödemede bulunması ve erken ödemenin hesaplanan ve tahakkuk ettirilen pişmanlık zammını etkilemesi durumunda fazla hesaplanmış olan pişmanlık zammı düzeltme hükümlerine göre düzeltilir. 

Vergi İadesi Gerektiren Beyannameler Üzerine Yapılacak Düzeltme İşlemleri

Madde 49- Beyan edilen matraha isabet eden vergiden, daha önce ödenmiş bulunan verginin mahsubu sonunda iadesi gereken verginin bulunması halinde beyannamenin ilgili tablosunda yazılmış olması düzeltme talebi yerine geçer. İade işlemi, talep tarihi önceliği dikkate alınarak yapılır. 

Belli vergi türleri için inceleme yapılarak veya kanıtlayıcı belge ibrazı istenerek iade işlemleri yapılır. Bakanlıkça belirlenen miktarın altında kalan iadelere ilişkin düzeltme işlemleri, mükellefin ibraz edeceği kanıtlayıcı belgelere dayanılarak, belirlenen miktarın üzerinde olanların düzeltme işlemleri ise inceleme sonucuna göre veya teminat alınmak şartıyla yapılır.

Yukarıdaki birinci fıkra gereğince veya dilekçe ile iade isteminde bulunan mükelleflerin düzeltme talepleri mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde sonuçlandırılır. Üç ay içinde düzeltme işlemi yapılmaması halinde, üç aylık sürenin sonundan düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için, iade edilecek miktar üzerinden tecil faizi oranında hesaplanan faiz, iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir. 

Gerek görülen durumlarda düzeltme işleminden sonra bu konuda inceleme isteminde bulunulabileceği gibi diğer nedenlerle de inceleme yapılması istenebilir.

Düzeltmenin yapılmasından sonra, mükellefin gerçeğe aykırı beyanı nedeniyle, verginin eksik tahakkuk ettirildiği veya haksız yere geri verildiği tespit edildiğinde, Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca düzeltme fişi düzenlenerek ikmalen tarhiyat yapılmak üzere ihbarname düzenlenmesi için diğer tarh işlemleri masasına verilir.

Beyannamelerin Yerine Konulması

Madde 50- Beyannameler, ilgili işlemler tamamlandıktan ve tablo incelemesine tabi tutulduktan sonra servis şefi tarafından görevlendirilecek memurlarca tarh dosyalarına konulur.

Tarh Dosyasındaki Beyannamelerin Arşive Kaldırılması

Madde 51- Yıllık beyannameli yükümlülüklere ilişkin tarh dosyalarında, son üç yılın beyannameleri bulundurulur. Üç yılını dolduran beyannameler, her yılın Ocak ayında dosyalarından çıkarılır.

Aylık beyannameli yükümlülüklere ilişkin tarh dosyalarında (aylık bildirime tabi yükümlülükler dahil) cari yıl ile bir önceki yıla ait olan aylık beyannameler bulundurulur. Her yılın Ocak ayında daha önceki takvim yılına ait beyannameler dosyalarından çıkartılır.

Dosyalarından çıkarılarak belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde gönderilen yıllık ve aylık beyannameler Tarama ve Kontrol Bölümünce kontrol edilir. Arşive kaldırılmasında sakınca olmayanlar vergi kimlik numaralarına göre sıralanarak dizi pusulası ekinde ilgili memur tarafından arşivdeki sorumlu memurla birlikte dosyasına takılır.

Yıllık ve aylık beyannamelerden herhangi bir nedenle işlemleri devam edenler, yukarıda belirlenen süreleri tamamlanmış olsa bile işlemleri sonuçlanıncaya kadar arşive gönderilmez.

BEYANNAME VERMEYEN MÜKELLEFLER VE TAKDİR İLE İLGİLİ İŞLEMLER 

Beyanname Vermeyen Mükelleflere İlişkin Yapılacak İşlemler

Madde 52- Beyanname vermeyen mükellefler ile ilgili olarak aşağıda belirtilen işlemler yapılır.

1-Bilgisayar işletmeni tarafından bilgisayar kayıtlarından yıllık beyanname vermeyen mükelleflerin listesi her yıl mayıs ayı sonuna kadar alınır. Liste, tarh dosyası ile karşılaştırılarak belirtilen vergi türü ve vergilendirme dönemi için beyanname verilmemesini haklı gösterecek bir neden olup olmadığı araştırılır. Bu araştırma sonucunda, beyanname vermesi gerektiği halde vermemiş olan, yıllık gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için takdir komisyonuna sevk işlemi yapılır. 

Ancak yıllık gelir vergisi mükellefi olup bildirimde bulunma zorunluluğu olmayan mükelleflerin bilinen adreslerine, takdire sevk işleminden önce adi posta ile "BEYANA ÇAĞRI MEKTUBU" gönderilir.

2-Beyana çağrı mektubunun postaya veriliş tarihinden itibaren 1 ay beklenir. 

3-Beyana çağrı mektubunun gönderilmiş olması (olayın takdire sevk edilmemiş veya vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından vergi incelemesine başlanılmamış olması şartıyla) beyannamenin pişmanlık ve ıslah hükümlerine göre kabul edilmesine engel değildir. 

4-Beyana çağrı mektubuna mükellef tarafından verilen yazılı cevapta belirtilen hususların yeterli görülmemesi halinde, durumun araştırılması için Sicil-Yoklama Servisinden yoklama isteminde bulunulur ve alınan sonuca göre aşağıda belirtilen işlemler yapılır.

a) Yoklama fişinde, mükellefin yükümlülüğünün halen devam ettiği veya dönem içinde kalktığı tespit edilmiş ise beyanname verilmesi gereken dönem için takdire sevk işlemi yapılır.

b) Yoklama fişinde, mükellefin yükümlülüğünün beyanname verilmemiş olan vergilendirme dönemlerinden evvel kalktığı anlaşılırsa, sicil kayıtlarında gerekli düzeltmelerin yapılması sağlanır.

c) Yoklama sonucunda, mükellefin adres değişikliği nedeniyle vergi dairesi yetki alanı dışına çıktığı tespit edilmiş ise; yoklama fişinin bir nüshası yazı ekinde tarha yetkili vergi dairesine gönderilerek mükellefin beyanname verip vermediğinin izlenmesi sağlanır.

Söz konusu beyannamenin başka vergi dairesine verilmiş olduğunun tespit edilmesi halinde, durum ilgili vergi dairesinden sorulur ve alınacak cevaba göre gerekli işlemler yapılır. 

Beyannamenin tarha yetkili vergi dairesine verilmemiş olması halinde takdire sevk işlemi tarha yetkili vergi dairesince yapılır. 

5- Yıllık beyanname dışındaki beyannameler için 2 ayda bir beyanname vermeyen mükellefler listesi alınır. Liste tarh dosyası ile karşılaştırılarak belirtilen vergi türü ve dönemi için beyanname verilmemesini haklı gösterecek bir neden olup olmadığı araştırılır. Yapılan araştırma sonucunda gerek görülmesi halinde mükellef nezdinde yoklama yaptırılır veya dönem matrahı takdir edilmek üzere takdir komisyonuna sevk edilir.

Beyanname Vermeyen Mükelleflerden Gayri Faal Olanlar Hakkında Yapılacak İşlemler

Madde 53- Beyanname vermeyen mükelleflerden gayri faal olanlar ile ilgili olarak aşağıda belirtilen işlemler yapılır.

1-Ticari, zirai veya mesleki kazanç sahibi gerçek kişiler ve ortaklıklar ile tüzel kişi mükelleflerden birbirini izleyen iki döneme ait katma değer vergisi beyannamesini vermeyenler hakkında yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda işini terk ettiği tespit edilen, bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyenler ile, 

2-Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve irat sahiplerinin beyanname verme süresini izleyen 3 ay içerisinde bilinen adreslerinde yapılan araştırma ve yoklama sonucunda kazanç ve iradın elde edildiği kaynağı elden çıkarmış olduğu tespit edilenlerin mükellefiyet kayıtlarının silinmesi için Sicil-Yoklama Servisine bilgi verilir. 

Sicil kayıtları silinen mükellefler için "KAYITLARI SİLİNEN MÜKELLEFLERE İLİŞKİN BİLGİ FORMU" doldurulur. Söz konusu form, düzenleyen memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalanıp vergi dairesi müdürünce onaylandıktan sonra Bakanlığa gönderilir. 

Vergi Daireleri Arasında Haberleşme ve İşbirliği

Madde 54- Birden fazla faaliyet veya kaynaktan gelir sağlayan mükelleflerin, tüm kazanç ve iratlarını bir beyannamede toplamalarını sağlamak için bu faaliyet ve kaynakların bulunduğu yer vergi daireleri birbirleri ile haberleşerek işbirliği yaparlar.

Beyannamesini başka vergi dairesine verdiği tespit edilen mükelleflerin, belirtilen vergi dairelerine beyannamelerini verip vermedikleri, beyanname verilmiş ise bilgi isteyen vergi dairesi yetki alanı içindeki faaliyetlerinden elde edilmiş olan gelirin beyannameye dahil edilip edilmediği yazılı olarak sorulur.

Ayrıca beyanname verme süresi içinde nakil olunması ve bu döneme ilişkin beyannamenin gidilen yer vergi dairesine verilmemiş olması halinde, söz konusu beyannamenin eski vergi dairesine verilip verilmediği yazılı olarak sorulur.

Alınan bilgilerden, gelirin beyan edilmediği anlaşıldığında, beyanname vermeyen mükelleflere ilişkin işlemler yapılır.

İşyeri merkezinin bulunduğu yer vergi dairesince kabul edilen beyannamelerde, mükellefin diğer vergi daireleri yetki alanı içindeki faaliyetleri nedeni ile elde ettiği gelirleri varsa bu gelirler ilgili vergi dairelerine herhangi bir istem beklenmeden bir yazı ile bildirilir.

Alınan beyannamelerde ve mükellefin tarh dosyasındaki diğer bilgilerde başka vergi dairesine ait mükelleflerin vergilendirilmelerine yönelik tespit edilen hususlar yazı ile ilgili vergi dairelerine bildirilir.

Takdire ve İncelemeye Sevk İşlemleri

Madde 55- Re'sen vergi tarhiyatını gerektiren durumlarda, bilgisayarda düzenlenen "TAKDİRE SEVK FİŞİ" ne, tutanak, yoklama fişi, rapor, varsa söz konusu döneme ilişkin beyanname, vergi matrahının tespitine dayanak teşkil edecek belgeler eklenerek imzaya sunulur. İmzalanan takdire sevk fişlerinin takdir komisyonlarına gönderilmesine ilişkin bilgi girişi yapılarak, Yazışma ve Arşiv Servisine verilir.

Takdire sevk fişinin dosya nüshası gerekli ceza kesilmek üzere diğer tarh işlemleri masasına verilir. 

Beyanname vermedikleri, 52 nci maddede belirtildiği şekilde tespit edilen mükelleflerin ilgili dönem matrahlarının takdirini temin etmek üzere 15 gün içinde takdire sevk işlemi yapılır. Ancak tarh zamanaşımının dolmasına çok kısa bir süre kalması gibi zorunlu nedenlerin bulunması halinde takdire sevk işlemi derhal yapılır.

Değer takdirlerine ilişkin dilekçe ve eklerinin alınması üzerine bu dilekçeler bekletilmeksizin takdir komisyonuna sevk edilir.

İncelemeyi gerektiren durumlarda, incelemeye sevk yazısında yer alan bilgiler bilgisayara kaydedilir.

İnceleme sonucu düzenlenen rapor ve yazıların alınması üzerine gerekli bilgi girişi yapılarak, raporlar ayrıca 73 üncü maddede belirtildiği şekilde rapor kayıt defterine kaydedilir.

Takdir Komisyonu Kararlarının Alınması Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 56- Servis şefi tarafından belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde alınan takdir komisyonu kararları imza karşılığında ilgili memurlara verilir.

İlgili memur tarafından takdir komisyonu kararının bilgi girişi yapılarak;

1- Vergi tarhını gerektiren takdir komisyonu kararı üzerine gerekli tarhiyata ilişkin ihbarname düzenlenmesi için karar diğer tarh işlemleri masasına verilir.

2- Matrah takdirine gerek bulunmadığı hakkındaki takdir komisyonu kararları dava konusu yapılıp yapılmayacağının belirlenmesi için tarh dosyası ile birlikte müdür yardımcısına sunulur.

a) Dava açılması uygun görülenler gereği yapılmak üzere İhtilaflı İşler Servisine servis notu ekinde gönderilir. 

b) Dava açılması gereksiz ve yararsız görülenler bu hususta kesin karar verilmek üzere, vergi dairesi müdürüne dosyası ile birlikte sunulur. Vergi dairesi müdürünce dava açılmaması uygun görülen kararlar hıfz edilerek dosyalarında saklanır.

3-Takdir komisyonunca takdir edilen matrahlar, beyanname veya diğer belgelerde önerilen veya gösterilen miktarlardan düşük ise takdir komisyonu kararları bir taraftan gerekli tarhiyat için diğer tarh işlemleri masasına gönderilir. Diğer taraftan söz konusu kararlar bekletilmeksizin dava konusu yapılıp yapılmayacağının incelenmesi için tarh dosyasıyla birlikte müdür yardımcısına sunulur. Müdür yardımcısı tarafından dava açılması uygun görüldüğü taktirde İhtilaflı İşler Servisine servis notu ekinde gereği yapılmak üzere gönderilir.

4-Değer takdirlerine ilişkin kararların alınması üzerine; kararın bir örneği mükellefin dosyasına konulur, diğer örneği ise en geç 1 hafta içinde mükellefe tebliğ edilir.

DÜZELTME VE TECİL İŞLEMLERİ

A- VERGİ HATALARINDA DÜZELTME

Düzeltme Fişi Kuralı

Madde 57- Vergi hatalarının düzeltilmesine vergi dairesi müdürü karar verir. Tahakkuk fişinin düzenlenip mükellefe verilmesinden, muhasebe kayıtlarına geçirilmesinden veya ihbarnamenin mükellefe tebliğinden sonra ortaya çıkan vergi hataları "DÜZELTME FİŞİ" ile düzeltilir.

Düzeltme belge (ihbarname, tahakkuk fişi, vergi dairesi alındısı vb.) bazında yapılır. Düzeltme işleminde, düzeltilecek olan belgenin mutlaka belirlenmesi gerekir. 

1- Vergi hatalarının düzeltilmesi sonucunda ortaya çıkan vergi veya vergi farkı, düzeltme fişine dayanılarak mükelleften vergi ihbarnamesi tebliğ edilmek suretiyle aranır.

2- Vergi hatalarının düzeltilmesi sonucunda, mükellef adına fazla ve yersiz tarh edilmiş olan vergi, düzeltme fişine dayanılarak terkin, tahsil olunmuşsa mükellefe red ve iade edilir.

Verginin Tahakkukundan Sonra Yapılacak Düzeltme İşlemleri

Madde 58- Verginin tahakkukundan sonra ortaya çıkan ve mükellef aleyhine yapıldığı anlaşılan vergi hataları kanunlarında belirtilen süre içinde düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir.

Bilgisayarda düzenlenen geçici düzeltme fişi, memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalandıktan sonra vergi dairesi müdürüne imzaya sunulur. Herhangi bir nedenden dolayı onaylanmayan düzeltme fişleri bilgisayardan iptal edilir. 

Onaylanan düzeltmeler için bilgisayardan kesin düzeltme fişi numarası alınır. 

Üç nüsha olarak düzenlenen düzeltme fişinin;

a) "Mükellef" yazılı nüshası, mükellefin bilinen en son adresine alma haberli olarak gönderilir. Posta zimmet numarası ve tarihi dosya nüshasına yazılır.

b) "Dosya" yazılı nüshası, tarh veya takip dosyasında saklanır.

c) "Muhasebe Kayıt" yazılı nüshasının arkasında yer alan, muhasebe kayıt bölümünü ilgilendiren tablolar, sistem tarafından doldurulur. "Dosya" yazılı nüshasına servis şefinin imzası alınmak suretiyle Muhasebe Kayıt Servisine verilir.

d) Düzeltme fişinin tebliğ edildiğine dair tebliğ alındısı geldiğinde tebliğ tarihi Muhasebe Kayıt Servisine bildirilir ve alındı tarh dosyasında muhafaza edilir.

e) Gün sonunda bilgisayar işletmeni tarafından bilgisayardan alınan "GÜNLÜK DÜZELTME BORDROSU" nun servisler bazında gerekli kontrolü yapılır. Uyumsuzluk olması halinde gün sonu işlemleri başlatılmaz. Kontrol edilen ve müdür yardımcısı tarafından imzalanan bordrolar, bilgisayar işletmeni tarafından saklanır.

Vergi Cezalarında Yapılan Hataların Düzeltilmesi

Madde 59- Ceza kesilip tahakkuku veya tahsilatı yapıldıktan sonra ortaya çıkan hatalar da bu kısım hükümlerine göre düzeltilir.

Düzeltme Talepleri Üzerine Yapılacak işlemler

Madde 60- Mükelleflerin, tebliğ edilen vergi ve cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açma süresi içinde ya da Vergi Usul Kanununda yazılı zamanaşımı süreleri içinde yaptıkları düzeltme talepleri, vergi dairesi müdürü tarafından 30 gün içinde karara bağlanır. 

Yapılacak araştırma sonucunda;

1- Düzeltme talebi yerinde görülür ise bu kısım hükümlerine göre işlem yapılır.

2- Düzeltme talebi yerinde görülmez ise düzeltme talebinin kabul edilmediği gerekçeli bir yazı ile alma haberli olarak mükellefe bildirilir.

Dava açma süresi içindeki düzeltme talebi dilekçesinin, talebin reddi halinde dava açma dilekçesi yerine geçmesi mümkün değildir.

3- Düzeltme talebi, mükellef veya mükellef adına umumi vekil tarafından yapılır. Düzeltme talebi vekil tarafından yapılır ise vekaletname istenir.

Toplu Düzeltmelerin Yapılması

Madde 61- Belli koşullarda aynı özellikteki düzeltme işlemleri toplu olarak yapılabilir. Toplu düzeltmelerin yapılması Bakanlığın iznine bağlıdır. 

B- VERGİ HATALARI DIŞINDAKİ DÜZELTMELER

Terkin ve Red İşlemleri

Madde 62- Terkin ve red işlemleri; tahakkuk ettirilen vergi, resim, harç ve cezaların vergi hataları dışında kanuni bir nedenle, kısmen veya bütünüyle tahakkuktan indirilmesini, daha önce tahsil edilmiş ise iadesini kapsar.

Verginin Tabii Afetler Nedeniyle Terkinine İlişkin İşlemler

Madde 63- Vergi Usul Kanununun 115 inci maddesinde yazılı afetler nedeniyle varlıklarının en az üçte birini yitiren mükelleflerin, bu afetlerin zarar verdiği gelir kaynakları ile ilgili olup, afet tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ait olup tahakkuk etmiş ve ödenmemiş bulunan vergi borçları ve vergi cezaları, Maliye Bakanlığınca zararla mütenasip olmak üzere kısmen veya tamamen terkin edilir.

Terkin istemi, zarara uğrayan mükelleflerce iki örnek düzenlenen "TERKİN BEYANNAMESİ" (Varlıklarını Kaybeden Mükelleflere Ait Beyanname-Mahsullerini Kaybeden Mükelleflere Ait Beyanname) ile yapılır.

1- Mükellef tarafından verilen beyanname servis şefi tarafından alınır ve gereği için ilgili memura verilir.

2- İlgili memur tarafından terkin işleminin dayandığı nedenler incelendikten sonra; 

a) Beyannamenin (2) numaralı tablosu doldurulup imza edilir. Beyannamenin (2) numaralı tablosunun altındaki açıklama vergi dairesi müdürüne imzalattırılarak, ilçe vergi dairelerinde kaymakamlığa, diğer bağımsız vergi dairelerinde defterdarlığa gönderilir. Defterdarlıkça da il makamına yollanır.

b) Mahalli idare heyetince yapılan tahkikat sonunda verilen kararı içeren beyannamelerin ekleri ile birlikte vergi dairesine gelmesi üzerine, terkinle ilgili vergi ve cezalar Bakanlıktan alınacak karara kadar tecil edilir.

c) Tecil fişi ile ilgili işlemler 67 nci maddede belirtilen esaslara göre yapılır.

d) Tecil işlemi tamamlandıktan sonra altı nüsha düzenlenen "TERKİN FİŞİ" memur, servis şefi, müdür yardımcısı ve vergi dairesi müdürünce imzalanır.

e) Terkin fişinin üç nüshası, beyanname ve ekleri Bakanlığa sunulmak üzere defterdarlığa gönderilir.

3-Bakanlıkça onaylanarak geri gönderilen terkin fişi ve ekleri alındığında;

a) Terkin fişinin vergi dairesinde kalan üç nüshasına, Bakanlığın yazısının tarih ve numarası yazılır ve aslına uygun olduğu tasdik edilir.

b) "Mükellef" yazılı nüshası, alma haberli olarak mükellefin belirlenen en son adresine posta ile gönderilir.

c) "Muhasebe" yazılı nüshası, "Dosya" yazılı nüshasına servis şefinin imzası alınmak suretiyle Muhasebe Kayıt Servisine verilir.

d) Bakanlıktan geri gönderilen onaylı terkin fişi "Dosya" yazılı nüshası, ekleri ve terkin ile ilgili tüm işlemli kağıtlarla birlikte, tarh dosyasına konulur.

e) Terkin işlemi sonucunda mükellefe reddi gereken tahsil edilmiş verginin bulunması halinde red işlemi "Muhasebe" nüshası olarak gönderilen terkin fişine dayanılarak yapılır.

Vergi Kanunları ve Diğer Kanunlara Göre Yapılacak Terkin İşlemleri

Madde 64- Vergi hataları dışındaki nedenlerle, ayrıca vergi kanunları veya diğer kanunlar uyarınca yapılması gereken terkin işlemlerinde de düzeltme fişi kullanılır.

Ancak, ilgili kanunların özel hükümleri varsa bunlara da uyulur.

C- TECİL

Tanım

Madde 65- Tecil; tahsil edilecek duruma gelmiş amme alacaklarının ödenmesinin veya cebri icra yoluyla takip ve tahsilinin, yetkili makamın kararına ve yargı mercilerinin yürütmenin durdurulması kararına veya vergi kanunlarının ve diğer kanunların buna ilişkin hükümlerine dayanılarak belli bir süre için geri bırakılmasıdır.

Tecil Halleri

Madde 66- Tahakkuk ettirilmiş bulunan vergi ve cezalar; 

İdari yargı mercilerince yürütmeyi durdurma kararları verilmesi, 

Vergi Usul Kanununun 115 inci madde hükmü gereğince terkini gereken vergi ve cezalarda kanuni işleme girişilmesi, 

Vergi kanunlarında özel hüküm bulunması, 

Mahkemesince yeniden incelenerek karara bağlanmak üzere Danıştay'ca bozma kararı verilmesi hallerinde tecil edilir. 

6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine giren tecil işlemleri, 113 üncü ve takip eden maddelerdeki esaslara göre yerine getirilir.

Tecilin Yapılması

Madde 67- Vergi ve cezaların tecili, "TECİL FİŞİ" düzenlenmek suretiyle yapılır.

Tecil fişlerinin sıra numarası bilgisayardan birbirini izler şekilde alınır. 

İki nüsha düzenlenen tecil fişi düzenleyen memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalanır.

Tecil fişinin "Muhasebe" yazılı nüshası, "Dosya" yazılı nüshasına ,servis şefinin imzası alınmak suretiyle Muhasebe Kayıt Servisine verilir. "Dosya" yazılı nüshası tarh dosyasında saklanır.

Tecilin Kaldırılması

Madde 68- Tecil edilmiş bulunan vergi ve cezanın tahsilini geri bıraktıran kanuni neden ve şartların ortadan kalkması halinde tecilin kaldırılması için bilgi girişi yapılır. Ayrıca ref yazısı hazırlanarak bir nüshası Muhasebe Kayıt Servisine gönderilir. Tecilin kaldırıldığı hesap ve takip masasına bildirilerek tahsil işlemlerine devam edilmesi sağlanır.

RAPOR VE TUTANAKLAR ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER

Tanımlar

Madde 69- Rapor; incelemeye yetkililerce düzenlenen vergi inceleme raporları ile teftişe yetkililerce düzenlenen cevaplı raporları,

Tutanak; yoklamaya yetkililerce düzenlenen yoklama fişi, incelemeye yetkililerce düzenlenen inceleme ve envanter tutanakları ile görevli ve yetkili memurlarca düzenlenen diğer tutanakları kapsar.

Teftiş Raporları Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 70- Kanun, Yönetmelik, Genel Tebliğ, Yönerge ve Genelgelerin uygulanması ile ilgili tenkitleri içeren teftiş raporları; bilgisayarda "RAPOR KAYIT DEFTERİ"ne kaydedilir. Memur, servis şefi ve bölüm müdür yardımcısı tarafından incelenir. Gerektiğinde vergi dairesi müdürünün de görüşü alınarak, tenkit edilen hatalar düzeltilir ve uygulamaya, raporda önerilen şekilde yön verilir.

Eksik veya fazla tarhiyatla ilgili tenkitler incelenir ve gerekli işlemler yapılır.

Teftiş Raporlarının Cevaplandırılması

Madde 71- Teftiş raporları, bölüm müdür yardımcısı, servis şefi ve ilgili memur tarafından birlikte cevaplandırılır.

1-Teftiş raporlarında tenkit edilen hususlar ve öneriler, bölüm müdür yardımcısı ve ilgili servis şefi tarafından ayrıntıları ile incelenir.

2- İlgililer tarafından verilen cevapların doğruluk derecesi araştırıldıktan sonra, her maddeye ayrı ayrı ve raporun düzenleniş biçimine uygun olarak süresinde cevap verilir. Her maddeye verilen cevaplar o maddede yer alan işlemle ilgili memur, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından imzalanır.

3- Tenkit edilen hususlar ve önerilerle ilgili olarak görüş ayrılıkları yoksa;

a) Raporun tarhiyatı gerektirmeyen tenkit ve önerileri uyarınca uygulama yapılması hususunun ilgili memurlara duyurulduğu,

b) Eksik veya fazla tarhiyata ilişkin rapordaki tenkitler uyarınca tarh ve terkin işlemlerinin yapıldığı ve yapılan işlemin hangi durumda olduğu verilen cevapta açıkça yazılır.

4- Tenkit edilen hususlar ve önerilerle ilgili olarak görüş ayrılığı varsa verilen cevapta gerekçeli olarak açıkça belirtilir.

5- Vergi dairesi müdürü, raporda verilen cevapları yapılan işlemlerle birlikte inceleyerek;

a) Eksik ve hatalı bulduğu hususlarla ilgili işlemleri düzelttirir.

b) İşlemler düzeltildikten ve cevaplar bu doğrultuda yazıldıktan sonra tenkit ve önerilere karşı sorumlu sıfatıyla kendi cevaplarını birinci derece üst olarak açıklar ve her maddeye verdiği cevapların altını ayrı ayrı imzalar.

6- Vergi dairesi başkanlıklarında cevaplı raporlar vergi müdürü ve vergi dairesi başkanı tarafından birlikte imzalanır.

7- Raporlara cevap verildiğine dair bilgi girişi yapılır.

8-Cevaplı raporlar vergi dairesince cevaplandırıldıktan sonra defterdarlığa gönderilir.

Ancak, Gelirler Bölge Müdürlüğüne bağlı denetmenler tarafından düzenlenen cevaplı raporlar Gelirler Bölge Müdürlüğüne gönderilir.

Teftiş Raporları ile İlgili Yazışmalar

Madde 72- Teftiş raporları ile ilgili Bakanlık talimatı alındığında gerekli işlemler yapılarak sonucu Bakanlığa bildirilir.

Teftiş raporu için açılmış dosya, işlemler sonuçlandığında bilgisayarda rapor kayıt defterine kaydedilerek teftiş raporları klasörüne konulur. Muhafaza edilmek üzere Özlük Servisine verilir.

İnceleme Raporu ve Tutanakların Kayıt Edilmesi

Madde 73- İnceleme, envanter ve yoklama sonucu düzenlenen rapor ve tutanaklar Yazışma ve Arşiv Servisi veya diğer servislerden belge dağıtım izleme bordrosu ekinde servis şefi tarafından alınır.

Rapor ve tutanakların tarih ve numarası, düzenleyenin adı ve soyadı ile unvanı, mükelleflerin vergi kimlik numarası, vergi türü ve yılına ilişkin bilgilerin rapor kayıt defterine kaydedilmek üzere bilgi girişi yapılır.

Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen raporların alınması üzerine de yukarıda belirtilen şekilde kayıt işlemleri yapılır.

İnceleme Raporları ve Tutanaklar Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 74- Rapor ve tutanaklar, servis şefi ve bölüm müdür yardımcısı tarafından incelenir, gerekli işlemlerin yapılması için ilgili memura verilir.

İlgili memurlar tarafından, raporlar ve tutanaklar üzerine yapılması gereken işlemler en geç 7 gün içinde, zamanaşımlı olanlar aynı günde tamamlanır ve tarhiyat işlemleri için diğer tarh işlemleri masasına verilir.

İnceleme Raporları ve Tutanaklar Üzerine Yapılacak Yazışma İşlemleri

Madde 75- İnceleme yetkisine sahip elemanlarca hazırlanan raporlar veya tutanakların hiç bir değişikliğe tabi tutulmadan önerilen şekilde işleme konulması esastır.

Rapor ve tutanaklar üzerinde tereddüt olan durumlarda;

a) Maliye Müfettişi ve Yardımcıları, Hesap Uzmanı ve Yardımcıları ile Gelirler Kontrolörleri ve Stajyer Gelirler Kontrolörlerine ait rapor ve tutanaklar hakkında Bakanlıktan, 

b) Vergi denetmenlerince düzenlenen rapor ve tutanaklar hakkında defterdarlıktan veya Gelirler Bölge Müdürlüğünden,

c) Yeminli mali müşavirlerce düzenlenen raporlar hakkında Gelirler Genel Müdürlüğünden,

defterdarlık aracılığıyla görüşleri sorulur. Alınan cevaba göre gerekli işlem yapılır.

TARH DOSYALARININ OLUŞTURULMASI, MUHAFAZASI VE ALINIP VERİLMESİ

Tarh Dosyalarının Alınması

Madde 76- Sicil-Yoklama Servisinden belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde gelen tarh dosyaları servis şefi tarafından teslim alınır. İncelendikten sonra tarh dosyaları ilgili memurlara verilir. Memurlar tarafından vergi kimlik numaralarına göre sıraya konulduktan sonra dolaplarda saklanır.

Tarh Dosyasının Oluşturulması ve Düzeni

Madde 77- Tarh dosyasında, verginin tarh ve tahakkukuna ilişkin beyanname, tahakkuk fişi, bildirim, yoklama, tecil, düzeltme fişleri, tutanak, rapor, vergi/ceza ihbarnamesi ile tahsilata ait belgeler ve mükellef adına düzenlenen diğer belgeler bulunur.

Her yıla veya döneme ait işlem gören evraklar, birbiri arasında ilinti kurulmak suretiyle en yeni tarihlisi en üstte bulunmak üzere tarh dosyasına konulur. Bu dosyaların her biri için "DOSYA FİŞİ" düzenlenir.

Bir mükellefe ait tüm vergi türleri için ayrı ayrı açılan dosyalar tek dosya içinde toplanır.

Dosyaların Muhafazasında Sorumluluk

Madde 78- Tarh dosyalarından, servis şefi masalarda görevli memurlarla birlikte sorumludur.

Herhangi bir işlem için ilgili memurlar tarafından yerinden çıkartılan dosya, işlemi bitince işlemi yapan memur tarafından derhal yerine kaldırılır. Günlük çalışma saatleri sonunda işlemleri bitirilmemiş olan dosyalar hiçbir nedenle açıkta bırakılamaz.

Vergi dairesi müdürü, müdür yardımcısı ve servis şefleri çalışma saatleri içinde ilgili memura iade edemedikleri dosyaları muhafaza ederler.

Dosyaların İncelenmesi ve Alınıp Verilmesi

Madde 79- Vergi dairesi müdürü ile servisin yönetiminden sorumlu müdür yardımcısı dosyayı incelemek üzere dosya istem fişi imzalamadan alabilir.

Vergi incelemesine yetkili olanların, dosyayı daire dışında incelemek üzere talep etmeleri halinde dosya istem fişi alınır ve dosyasının sırasında muhafaza edilir. 

Teftişe sunulan dosyalar için liste düzenlenir. Listeye mükelleflerin adı soyadı veya unvanı ile vergi kimlik numarası yazılır. Teftişi biten dosyalar liste karşısına işaret konulmak suretiyle yerine kaldırılır.

Üst makam ve kaza mercilerince istenilen dosyalar, dizi pusulasına bağlanarak gönderilir. Özellik arz eden belgelerin birer fotokopisi alınarak dosya sırasında saklanır.

İHTİYATİ TAHAKKUK İŞLEMLERİ

Tanım

Madde 80- İleride tahakkuk edecek olan amme alacağının daha önceden tahsil güvenliğini sağlamak için yapılan tahakkuka ihtiyati tahakkuk denir.

İhtiyati tahakkuk; 6183 Sayılı Kanunun 17 nci maddesinde sayılan nedenler dolayısıyla vergi dairesi müdürünün yazılı istemi üzerine defterdarlıkça verilen ihtiyati tahakkuk emrine dayanılarak verilir.

Tahakkuk Fişinin Düzenlenmesi

Madde 81- Defterdarlıkça verilen ihtiyati tahakkuk emrinin gelmesi üzerine, ihtiyati hacze konu olan amme alacağı, bilgisayardan tahakkuk fişi düzenlenmek suretiyle derhal tahakkuk ettirilir. Bu tahakkuk için tahakkuk bordrosu düzenlenmez.

Düzenlenen tahakkuk fişinin "Mükellef" nüshası ile ihtiyati tahakkuk emrinin bir örneği hesap ve takip masasına verilir. "Dosya" yazılı nüshası ise ihtiyati tahakkuk emrinin aslı ile birlikte tarh dosyasına konulur.

İhtiyati tahakkuka konu olan vergi ve ceza ile ilgili kesin tahakkuk verildiğinde, ihtiyati tahakkukun kaldırılmasını gerektiren başka nedenlerin bulunması halinde ihtiyati tahakkuk bilgi girişi yapılarak kaldırılır. Hesap ve takip masasına gerekli bilgi verilir.

DİĞER TARH İŞLEMLERİ MASASI

İHBARNAME KURALINA GÖRE YAPILACAK TARHİYAT VE TAHAKKUK İŞLEMLERİ

A- İHBARNAME KURALINA GÖRE TARHİYAT İŞLEMLERİ

İhbarname Kuralı

Madde 82- Beyan üzerinden tahakkuk fişi ile yapılan vergi tarh ve tahakkuku dışında kalan her türlü vergi tarhiyatı ihbarname ile mükellefe tebliğ olunur.

İhbarnamenin numarası bilgisayar tarafından verilir.

Tarh Defteri

Madde 83- Düzenlenen ihbarnamelerin işlenmesi ve tarhiyatın izlenmesi amacıyla bilgisayarda "TARH DEFTERİ" tutulur.

1- Tarh defteri takvim yılı itibariyle tutulur.

2- Bilgisayar tarafından düzenlenen geçici ihbarname, onaylandıktan sonra aynı gün, bilgisayarda tarh defterine kaydedilir ve kesin numara alınır. 

İhbarnamenin Düzenlenmesi ve Yapılacak İşlemler

Madde 84- "VERGİ / CEZA İHBARNAMESİ", ikmalen, re'sen ve idarece tarh edilecek vergiler ile kesilecek cezalar için bilgisayar tarafından düzenlenir. Düzenlenen ihbarnameye; mükellefin adının (unvanı), vergi ve cezanın nev'i, dönemi, miktarı, dava ve uzlaşma merciinin, tarhiyatın dayanağının türü ile tarih ve numarasının yazılmasına özellikle dikkat edilir. 

Mükellefin vergi kimlik numarası, ana vergi kodu ve dönemi doğru olarak mutlaka girilir. Bilgisayardan en son iş veya ikametgah adresinin doğru olup olmadığı kontrol edilir. Gerekiyorsa mükellefin dosyasından en son adresi tespit edilerek, bu adresin girişi yapılır.

İhbarname, verginin tarhına, cezanın kesilmesine ilişkin belgenin alındığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde, zamanaşımlı olanlar için aynı gün düzenlenir. Ancak, kanuni süreden sonra verilen beyannamelerle pişmanlık talebiyle verilen beyannameler üzerine kesilecek cezalara ilişkin ihbarnameler, vergiye ait tahakkuk fişinin düzenlendiği gün düzenlenerek ilgili masaya aynı gün iade edilir.

Adi ortaklıklar, kollektif şirketler ile adi komandit şirketler adına kesilecek ceza, ortaklık veya şirket adına verilen vergi kimlik numarasına ait dosyadan kesilir.

Bilgisayarda düzenlenen geçici vergi/ceza ihbarnamesi, memur ve servis şefi tarafından imzalandıktan sonra müdür yardımcısına imzaya sunulur. Onaylanan ihbarname mühürlenerek bilgisayardan kesin numara alınır. Herhangi bir nedenden dolayı onaylanmayan ihbarnameler iptal edilir.

İhbarnamenin "Mükellef" yazılı nüshası ve tarhiyatın dayanağı olan ekler alma haberli olarak mükellefe tebliğ edilmek üzere, belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde Yazışma ve Arşiv Servisine verilir. Posta zimmet numarası ve tarihi "Dosya" nüshasına yazılarak tarh dosyasına konulur.

Memur eliyle tebliğ edilmesi gerekli görülenler ise belge dağıtım ve izleme bordrosu ekinde Sicil -Yoklama Servisine verilir. Acele veya zamanaşımlı olanlar için bordronun açıklama sütununa "ACELE" veya "ZAMANAŞIMLIDIR" notu düşülür. 

Tebliğ edilerek dönen tebliğ alındılarına ilişkin bilgilerin bilgi girişi yapılır. Tebliğ alındısı tarh dosyasına konulur.

Bilgisayardaki tarh kayıtları, sık sık taranarak bilinen adreslerine tebliğ edilemeyen ihbarnamelerin zamanaşımı süresi beklenilmeksizin ilanen tebliğ edilmesi sağlanır.

İhbarnamelere Eklenecek Belgeler

Madde 85- İhbarnamenin mükellefe tebliğ edilecek nüshasına, tarhiyatın dayanağı olan vergi inceleme raporu, takdir komisyonu kararı, tutanak, yoklama fişi, düzeltme fişi gibi belgelerin birer örneğinin eklenmesi zorunludur. 

Takdire Sevk Edilen Mükelleflere Kesilecek Cezalar

Madde 86- Değerlendirme masasından takdire sevk fişlerinin alınması üzerine bu mükellefler adına birinci derece iki kat usulsüzlük cezası kesilir. Takdire sevk fişi ile düzenlenen ihbarnamenin dosya nüshası mükellefin tarh dosyasına konulur.

Takdir komisyonu kararına istinaden kesilmesi gereken bir vergi ziyaı cezası olması halinde bu ceza daha önce kesilen usulsüzlük cezası ile mukayese edilir. Vergi ziyaı cezasının usulsüzlük cezasından fazla olması halinde evvelce kesilen usulsüzlük cezası terkin edilerek vergi ziyaı cezası için ihbarname düzenlenir.

Kanuni Süresinden Sonra Verilen Beyannameler ile Pişmanlık ve Islah Hükümlerine Göre Verilen Beyannameler Üzerine Kesilecek Cezalara İlişkin İşlemler

Madde 87- Kanuni süreden sonra verilen beyannamelere aşağıdaki cezalar kesilir.

1- Kanuni Süresinden Sonra Verilen Beyannamelere;

a) Beyannamenin vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk işlemi yapılmasından önce verilmesi halinde bu beyannameler takdire sevk edilmeyeceğinden birinci derece iki kat usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezasının yüzde 50'si kıyaslanarak miktar itibariyle en ağırı kesilir.

b) Beyannamenin, incelemeye başlanılmasından veya matrah takdiri için takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilmesi halinde daha önce kesilen usulsüzlük cezası varsa, vergi ziyaı cezası ile usulsüzlük cezası mukayese edilir. Vergi ziyaı cezasının fazla olması durumunda daha önce kesilen usulsüzlük cezası düzeltme fişi ile terkin edilir. Vergi ziyaı cezası için ihbarname düzenlenir. 

c) Verilen beyannamede zarar beyanı veya mahsuplar gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması halinde birinci derece iki kat usulsüzlük cezası kesilmekle yetinilir.

d) Verilen beyannamede matraha ilişkin bilgilerin gösterilmemesi veya re'sen takdiri gerektiren diğer sebeplerin de mevcut olması halinde birinci derece iki kat usulsüzlük cezası kesilir ve matrahın resen takdir işlemleri yapılmak üzere beyanname değerlendirme masasına verilir.

e) Beyannamenin vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilmesi halinde, takdir komisyonunca takdir edilen veya inceleme elemanınca tespit edilen matrah veya verginin beyan edilenden fazla olması durumunda bu fark üzerinden vergi salınır ve vergiye ilişkin ceza kesilir.

2- Kanuni Süresinden Sonra Ek Olarak Verilen Düzeltme Beyannamelerine;

Usulsüzlük cezası kesilmez. Beyan dışı bırakılan matrah kısmı veya vergi farkı için vergi ziyaı cezasının yüzde 50'si kesilir. Beyannamenin pişmanlık talebiyle verilip pişmanlık hükümlerinin ihlal edilmesi halinde de aynı işlem yapılır.

3- Pişmanlık ve Islah Hükümlerine Göre Verilen Beyannamelere;

a) Pişmanlık istemi kabul edilen beyannamelere birinci derece bir kat usulsüzlük cezası kesilir.

b) Pişmanlık istemi kabul edilmeyen beyannameler kanuni süresinden sonra verilen beyanname kabul edilerek bu maddenin birinci bendinde yazılı cezalar kesilir.

c) Pişmanlık talebi ile verilen beyanname ek beyanname niteliğinde ise usulsüzlük cezası kesilmez.

d) Vergisi kanuni sürede ödenmiş olmakla birlikte, beyannamenin kanuni süresinden sonra pişmanlıkla verilmesi halinde, birinci derece bir kat usulsüzlük cezası kesilir.

Pişmanlık Şartlarına Uyulmaması Halinde Yapılacak İşlemler

Madde 88- Değerlendirme masasınca pişmanlık şartlarına uymayan mükelleflerin bildirilmesi üzerine bu mükellefler tarafından verilen beyannamelere kanuni süresinden sonra verilen beyannamelere uygulanan cezalar kesilir.

Yapılan Tarhiyatlarda Verginin Tahakkukundan Önce Meydana Çıkan Hataların Düzeltilmesi

Madde 89- Tarhiyatta hata yapıldığının tespit edilmesi üzerine düzeltme fişi düzenlenerek, onay için vergi dairesi müdürüne sunulur.

Onaylanan düzeltme fişi için bilgisayardan kesin düzeltme fişi numarası alınır. 

Düzeltme fişinin "Mükellef" yazılı nüshası alma haberli olarak mükellefin adresine gönderilir.

"Dosya" nüshası, tarh defterine işlendiğine dair şerh düşüldükten sonra tarh dosyasında muhafaza edilir. Bu düzeltme fişleri, hesap ve takip masasına ve Muhasebe Kayıt Servisine gönderilmez.

B-TARHİYATIN İHTİLAFSIZ KESİNLEŞMESİ ÜZERİNE YAPILACAK TAHAKKUK İŞLEMLERİ 

Tarhiyatların İhtilafsız Kesinleşmesi

Madde 90- Yapılan tarhiyatlar;

1- Yasal hakların kullanılmaması sonucu kendiliğinden,

2- Cezalarda indirim talebi üzerine,

3- Tarhiyat sonrası uzlaşma ile, ihtilafsız olarak kesinleşir. 

Yasal Hakların Kullanılmaması Sonucu Kendiliğinden Kesinleşen Tarhiyatın Tahakkuk İşlemleri

Madde 91- Yapılan tarhiyat için mükellef veya adına ceza kesilen tarafından süresinde dava açılmaması, uzlaşma veya ceza indirimi isteminde bulunulmaması halinde tarhiyat kesinleşmiş olur.

Tahakkuk işleminin yapılması için, mükelleflerin dava açabilecekleri veya uzlaşma isteminde bulunabilecekleri ve postada meydana gelebilecek gecikmeler gözönünde bulundurularak kesinleşme tarihinden itibaren 20 gün beklenir. Bu sürenin sonunda vergi, ceza ve hesaplanan gecikme faizi tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir. Bu tahakkuk aynı zamanda bilgisayarca tarh defterine de işlenir.

a) Gecikme faizi, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren ihbarnamenin tebliğini izleyen 30 günlük sürenin son günü esas alınarak (ay kesirleri hariç) o tarih itibariyle ödeme süresi geçen vergi taksitleri üzerinden hesaplanır. Tahakkuk fişine kesinleşme tarihinden itibaren 1 aylık ödeme süresinin son günü vade olarak yazılır.

b) Tahakkuk fişinin "Dosya" nüshası ihbarnamenin üzerine takılır.

c) Tahakkuk bordrosu ile ilgili işlemler, 42 nci maddede belirtilen esaslara göre yapılır.

d) Tahakkuk ettirildikten sonra süresinde dava açıldığı anlaşılan vergiler ve cezalara ilişkin tahakkuklar terkin edilir ve davalı olduğu tarh defterine kaydedilir. 

Cezalarda İndirim Talebi Üzerine Tahakkuk İşlemleri

Madde 92- Mükellefin ceza indirimi uygulaması talebini içeren dilekçesini alan ilgili memur, talebin süresinde yapılıp yapılmadığını ve indirimin birinci defaya ait olup olmadığını kontrol eder.

Yapılan kontrol sonunda;

Dava açılmışsa veya talep süresinden sonra yapılmışsa ceza indirimi uygulaması yapılmaz.

Vergi Usul Kanununun 376 ncı maddesi uyarınca ceza indirim talebinin kabul edilmesi halinde, uygulanacak ceza indirim oranı ve miktarı belirlenerek, indirim sonucu arta kalan ceza ile vergi veya vergi farkı ve buna ilişkin gecikme faizi tahakkuk ettirilir.

Tahakkuk ettirilen vergi ve ceza miktarı için teminat gösterilmiş ise normal vadesine 3 ay eklenir, teminat gösterilmemiş ise normal vade tarihi yazılır. Teminatın alınması için dilekçe, hesap ve takip masasına verilir.

Bu madde gereğince gecikme faizi hesaplanmasında ve vade belirlemede 91 inci maddenin "a" bendinde belirtilen esaslara uyulur.

Tahakkuk fişinin "Dosya" nüshası ihbarname ile birleştirilerek tarh dosyasına konulur.

Tahakkuk bordrosunun düzenlenmesiyle ilgili işlemler 42 nci maddede belirtilen esaslara göre yapılır.

Mükellef veya Sorumlunun Ceza İndirimi Şartlarına Uymaması Halinde Yapılacak İşlemler

Madde 93- Mükellefin veya sorumlunun ceza indirimi talebi üzerine tahakkuk ettirilen vergi ile indirimden artakalan cezanın süresinde ödenmediğinin tespit edilmesi halinde, bu mükellefler indirimden faydalandırılmaz. Daha önce kesilen tahakkuk fişinin işlem türü, bilgisayarda değiştirilir. İndirilen ceza miktarı, tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir.

Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Üzerine Tahakkuk İşlemleri

Madde 94- İhbarname kuralına göre yapılan tarhiyatın ilgilisi tarafından tarhiyat sonrası uzlaşmaya konu edildiğini belirten uzlaşma komisyonu yazısı alındığında;

1- Uzlaşma komisyonunca istenilen tarhiyat hakkındaki bilgiler vergi dairesince geciktirilmeden yazılı olarak bildirilir.

2- Bu bildirim yazısında, mükellef tarafından Vergi Usul Kanununun 376 ncı madde hükmünden yararlanma talebinde bulunulup bulunulmadığı, uzlaşma talebinin süresinde yapılıp yapılmadığı, bu tarhiyatın dava konusu edilip edilmediği ve tarhiyat vergi inceleme raporuna dayanıyorsa tarhiyat öncesi uzlaşma talebinin olup olmadığı tarh dosyasından araştırılarak belirtilir.

Mükellefin uzlaşma talebini içeren dilekçesini posta ile sehven vergi dairesine göndermesi halinde, dilekçe gereği yapılmak üzere ilgili komisyona gönderilir.

Uzlaşma tutanağı vergi dairesine intikal etmeden vergi ve ceza tahakkuk ettirilmez.

Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz. 

Uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağa idarenin nihai teklifi yazılır. Mükellef dava açma süresinin sonuna kadar teklif edilen vergiyi kabul ettiğini yazılı olarak bildirirse bu tarih itibariyle uzlaşma sağlanmış sayılır.

Uzlaşmaya konu vergi ve cezaya karşı evvelce dava açıldığının tespit edilmesi halinde uzlaşma sonuçlanıncaya kadar ihtilafın karara bağlanmaması hususunda vergi mahkemesine yazı yazılması gerektiği servis notu ile İhtilaflı İşler Servisine bildirilir.

Uzlaşmanın temin edilememesi halinde, davanın incelenerek karara bağlanması hususunun vergi mahkemesine bildirilmesi için İhtilaflı İşler Servisine servis notu ile bilgi verilir.

Uzlaşması vaki olan vergi ve ceza için ayrıca vergi mahkemesince karar verilmiş olması halinde uzlaşma komisyonu kararına göre işlem yapılır. Vergi mahkemesi kararı işleme tabi tutulmaz. Uzlaşmanın temin edilememesi veya vaki olmaması halinde vergi mahkemesi kararına göre işlem yapılır.

Mükellefin, uzlaşmaya konu edilen tarhiyat hakkında uzlaşma tutanağı imzalanıncaya kadar, ceza indirimi talebinde bulunması halinde ceza indirimi uygulaması yapılarak tahakkuk verilir. Uzlaşma hükümlerinin uygulanmayacağı hususu komisyona derhal bildirilir.

Uzlaşma tutanağının alınmasından sonra tarh dosyası incelenir. Tutanakta yer alan vergi ve ceza miktarları ile normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar hesaplanacak gecikme faizi tahakkuk ettirilir ve uzlaşma tutanağının tebliğ tarihinden itibaren bir ay vade verilir.

Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Tutanağı Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 95- İnceleme raporu ile birlikte tarhiyat öncesi uzlaşma tutanağının alınması üzerine;

Uzlaşma vaki olmuş ise tutanakta belirtilen vergi ve ceza miktarları ile normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar hesaplanacak gecikme faizi tahakkuk ettirilir ve uzlaşma tutanağının tebliğ tarihinden itibaren bir ay vade verilir.

Uzlaşma vaki olmamış ise inceleme raporları ile miktarı belirlenen vergi, resim, harç ve cezalar ihbarname kuralına göre tarh edilerek mükellefe tebliğ edilir.

İnceleme süresi içerisinde bir yazı ile tarhiyat öncesi uzlaşma istemediğini bildiren veya inceleme esnasında inceleme elemanınca düzenlenen tarhiyat öncesi uzlaşma tespit tutanağında, tarhiyat öncesi uzlaşma istemediğini beyan eden mükellef veya ceza muhatabı, tarhiyattan sonra uzlaşma hakkından yararlanır.

Mükellefin bilgisi dışında harici bilgilere dayanılarak yapılan incelemelerde, inceleme elemanı tarafından gönderilen uzlaşma talep davetiyesi üzerine, bu davetiyenin tebliğinden itibaren en geç 15 gün içerisinde mükellef tarafından herhangi bir başvurunun yapılmaması veya uzlaşma istenmediğinin bir yazı ile bildirilmesi halinde mükellef, tarhiyat sonrası uzlaşma hakkını kullanabilir.

Uzlaşmanın Kesinliği

Madde 96- Üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açılamaz ve hiç bir mercie şikayette bulunulamaz.

Uzlaşmanın Sağlanamaması

Madde 97- Uzlaşmanın temin edilememesi veya vaki olmaması halinde uzlaşma sağlanamamış sayılır.

Uzlaşmanın temin edilemediğine dair alınan tutanak mükellefin bilinen en son adresine alma haberli olarak gönderilir.

Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde mükellef, buna ilişkin tutanağın tebliğinden itibaren 15 günden az olmamak üzere dava açma süresi içinde dava açmamış ise 94 üncü maddede belirtilen tahakkuk işlemleri yapılır. Dava açılmış ise tahakkuk işlemi yapılmaz, vergi mahkemesi kararına göre işlem yapılır.

C- TARHİYATIN İHTİLAF SONUCU KESİNLEŞMESİ ÜZERİNE YAPILACAK TAHAKKUK İŞLEMLERİ

Tarhiyata Karşı Dava Açılması Halinde Yapılacak İşlemler

Madde 98- İhbarname kuralına göre yapılan tarhiyata karşı mükellefçe dava açılması halinde İhtilaflı İşler Servisince istenilen tarhiyata ait ihbarname ve belgelerin onaylı örneğinden oluşturulan geçici dosya servis notu ekinde gönderilir. Mükellefin uzlaşma talebinin bulunması halinde, bu husus servis notunda belirtilir.

Tarhiyatın dava edildiği tarh defterine kaydedilir. Servis notu tarh dosyasında muhafaza edilir.

Tarhiyatın dava açılmayan kısmına isabet eden vergi veya ceza tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir.

Vergi mahkemesinde dava açılması nedeniyle tahsili duran vergi ve cezalar, mükellefler tarafından dava sonuçlanmadan kısmen veya tamamen ödenmek istendiği takdirde, ödenecek vergi ve/veya ceza tahakkuk fişi ile derhal tahakkuk ettirilir.

Bu gibi hallerde dava sonucuna göre kesinleşecek vergiden ödenmiş olan kısmına ödendiği tarihe kadar gecikme faizi hesaplanır.

Verilen bu tahakkuk dava sonucuna göre izlenir.

Vergi Mahkemesi Kararları Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 99- Açılan davalarla ilgili olarak vergi mahkemesinin;

1- Tamamen veya tadilen tasdik kararları üzerine, İhtilaflı İşler Servisince tarh ve tebliğ edilen vergi ve ceza miktarı, tahakkuk işlemi yapılmak üzere servis notu ile bildirildiğinde;

Vergi ve ceza miktarı ile maktu veya nispi karar harcı tahakkuk ettirilir. 

Ayrıca, vergi için Vergi Usul Kanununun 112 nci maddesi uyarınca gecikme faizi tahakkuk ettirilir. 

Tahakkuk ettirilen vergi, ceza, gecikme faizi ve harcın vadesi İhtilaflı İşler Servisince düzenlenen "VERGİ MAHKEMESİ KARARINA GÖRE VERGİ/CEZA İHBARNAMESİ"nin mükellefe tebliğ tarihi esas alınarak tespit olunur. 

2-Davanın incelenmeksizin reddine, 2577 Sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre davanın açılmamış sayılmasına, aynı kanunun 26/3 üncü maddesine göre dosyanın işlemden kaldırılmasına veya davadan feragat edilmesine ilişkin olarak İhtilaflı İşler Servisinden servis notu ekinde alınan vergi mahkemesi kararı üzerine evvelce tebliğ edilen vergi, ceza ile buna ilişkin olarak hesaplanacak gecikme faizi 91 inci maddenin "a" bendindeki esaslara göre tahakkuk ettirilir.

3-Takdir komisyonu kararına yönelik vergi dairesi ihtilafının incelenmeksizin reddine dair kararın üst mercide dava konusu edilmesine gerek duyulmadığının İhtilaflı İşler Servisince servis notu ile bildirilmesi üzerine geçici dosya tarh dosyasına konulur.

4-Tarhiyatın davacı lehine tamamen terkin edildiğinin İhtilaflı İşler Servisince servis notu ile bildirilmesi üzerine gönderilen karar, tarh defterine kaydedilerek dosyasına takılır.

Üst Yargı Merci Kararları Üzerine Yapılacak İşlemler

Madde 100- Vergi mahkemesi kararlarına karşı bölge idare mahkemesi ve Danıştay nezdinde açılan itiraz ve temyiz davaları üzerine aşağıdaki işlemler yapılır.

1- Tamamen veya Tadilen Tasdik Kararları Üzerine Yapılacak İşlemler 

a) Üst yargı merciinin vergi mahkemesince idare lehine vermiş olduğu tasdik kararlarını, tasdik eden kararları, İhtilaflı İşler Servisince servis notu ile bildirildiğinde, vergi mahkemesi kararına göre gerekli tahakkuk işlemi yapılmış olduğundan, karara göre tasdik edilen miktar üzerinden gerekli harç tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir.

İhtilafın tamamlanması sonucu, İhtilaflı İşler Servisinden servis notu ekinde alınan ihtilaf dosyası tarh dosyasında muhafaza edilir.

b) Üst yargı mercinin kararı, vergi mahkemesinin tasdik kararını tadilen tasdik eder mahiyette ise tasdik edilen kısım için gerekli tahakkuk işlemi, vergi mahkemesi kararına göre yapılmış olduğundan, terkin edilen kısım için düzeltme yapılır. Düzeltme sonucunda durum, tarh defterine kaydedilir.

2- Tasdik Kararını Terkin Eden Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler

Üst yargı merciinin, vergi mahkemesinin idarenin lehine vermiş olduğu tasdik kararlarını tamamen terkin eden kararları, İhtilaflı İşler Servisince servis notu ile bildirildiğinde, vergi mahkemesi kararına göre tahakkuk ettirilen dava konusu vergi ve cezaların düzeltme fişi ile tahakkuktan terkini yapılır. Eğer tahakkuk ettirilen borç ödenmiş ise mükellefe red ve iade olunur. Ayrıca, vergi mahkemesi kararına göre alınan harç da mükellefe red ve iade olunarak tarh defterine kaydedilir.

3- Terkin Kararlarını Bozarak Tarhiyatı Tasdik Eden Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler 

Dava konusu edilen vergi ve cezaların vergi mahkemesinin terkin kararı üzerine terkin olunmasından sonra, üst yargı merciinin, vergi mahkemesi kararını bozarak, tarhiyatı tasdik eden kararlarının İhtilaflı İşler Servisince servis notu ile bildirilmesi üzerine üst yargı mercii kararına göre onaylanan vergi, ceza ile hesaplanacak gecikme faizi ve harç tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir. Durum ayrıca tarh defterine kaydedilir.

Vade ise "BÖLGE İDARE MAHKEMESİ/DANIŞTAY KARARINA GÖRE BİLDİRİM"in tebliğ tarihinden itibaren bir ay olarak belirlenir.

4- Bozma Kararları Üzerine Yapılacak İşlemler

Danıştay'ın bozma kararının servis notu ekinde İhtilaflı İşler Servisinden alınması üzerine, 67 nci maddede belirtilen esaslara göre tecil fişi düzenlenerek gerekli işlemler yapılır.

.